Apel do prezydenta Kwaśniewskiego o powstrzymanie dalszej eksploatacji Tatr

Apel do prezydenta Kwaśniewskiego o powstrzymanie dalszej eksploatacji Tatr wystosowało ponad 40 organizacji proekologicznych i społecznych w tym, oprócz Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, m.in. Liga Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Polski Klub Ekologiczny, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Klub Gaja. Do apelu przyłączyły się setki osób z kraju i zagranicy.

Szanowny Pan Aleksander Kwaśniewski
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej

Szanowny Panie Prezydencie,

Rok 2002 jest obchodzony na całym świecie pod dwoma znamiennymi ideami – jednocześnie jako Międzynarodowy Rok Gór i Światowy Rok Turystyki Ekologicznej (Ecotourism). Obchodom tym towarzyszą liczne przedsięwzięcia kulturalne, edukacyjne i naukowe mające zwrócić uwagę na problematykę ochrony gór i promocję takiego modelu turystyki, który byłby przyjazny dla coraz bardziej zniszczonego ziemskiego ekosystemu. Tak dzieje się na całym świecie – niestety Polska stanowi wyjątek od tej chlubnej reguły.

Właśnie w tym roku może w Polsce dojść do bezprecedensowego zniszczenia obszarów cennych przyrodniczo w Tatrzańskim Parku Narodowym. Park ten nie tylko chroni cenne tereny przyrodnicze gór, ale i jest symbolem ochrony przyrody w Polsce – był to pierwszy obszar, którego kompleksową ochronę postulowano w Pana kraju. Już w XIX wieku Tatry stały się szczególnym przedmiotem troski obrońców przyrody, którzy powołując się na przykład amerykańskiego, pierwszego na świecie, parku narodowego Yellowstone, postulowali by i Tatrom nadać status obszaru ściśle chronionego, wyłączonego z eksploatacji. Obecnie Tatry są znów zagrożone zniszczeniem.

Wiosną 2002 r. Burmistrz Zakopanego ujawnił projekt decyzji o modernizacji kolei linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch. Kolej linowa na Kasprowym Wierchu od momentu przeforsowania jej budowy w latach 1934–1937 r. aż po dzień dzisiejszy funkcjonuje przy brutalnym pogwałceniu prawa i rozsądku. Powstanie kolejki spotkało się wówczas ze zdecydowaną dezaprobatą społeczną: różne gremia uchwaliły przeszło 100 protestów, opublikowano ponad 500 antykolejkowych artykułów, a ostatnim, dramatycznym aktem sprzeciwu było podanie się do dymisji członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody na czele z prof. Władysławem Szaferem.

Według projektu burmistrza Zakopanego, odnowiona kolejka ma mieć dwukrotnie zwiększoną wydajność przewozową: ze 180 do 360 osób/godz. Dotychczas przewiozła ona ok. 35 mln pasażerów, teraz jej przepustowość ma być dwukrotnie większa: ze 180 do 360 osób/godz., tak by w ciągu roku móc transportować do 1 mln osób. Nieustannie bagatelizowana jest szkodliwość oddziaływania kolejki na tatrzańską przyrodę, a urządzenie to pełni funkcję pompy – zasysając tłumy ludzkie i tłocząc je w samo serce Tatr.

W efekcie zimą stoki Kasprowego Wierchu zamieniane są w olbrzymią, maszynowo uklepaną trasę narciarską, a latem nieustannie trwa penetracja wnętrza Tatr przez setki tysięcy ludzi. Dotychczasowe funkcjonowanie kolejkowej machiny doprowadziło do ogromnych zniszczeń unikalnych wartości przyrodniczych w centralnym rejonie Tatrzańskiego Parku Narodowego: dewastowana jest roślinność i gleba, płoszone są zwierzęta, zakłócana cisza gór, postępuje zaśmiecanie, a także skażenie ściekami i odpadami z budynków i kolejkowych urządzeń. Tej zgubnej w skutkach antropopresji dotychczas nie ograniczono, a godzi ona w najcenniejsze ostoje i zakątki, wymagające najbardziej skrupulatnej ochrony i spokoju.

Zdajemy sobie sprawę, że nie jest Pańskim zadaniem bezpośrednia ingerencja w decyzje dotyczące ochrony przyrody, gdyż w tym celu powołuje się w demokratycznym państwie stosowne instytucje. Niestety, obecnie kolejkowej machinie zgubnej dla przyrody Tatr nie sprzeciwiają się instytucje odpowiedzialne za jej ochronę: dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego, Rada TPN, Ministerstwo Środowiska, Główny Konserwator Przyrody i Państwowa Rada Ochrony Przyrody. Instytucje te przekonują, że kolejka nie będzie szkodliwa dla przyrody, wykonane zostaną (po 3 latach funkcjonowania zmodernizowanej kolejki, czyli po fakcie!) stosowne analizy i pomiary. Dlatego zwracamy się bezpośrednio właśnie do Pana z apelem o obronę wszelkimi możliwymi sposobami tatrzańskiej przyrody i powstrzymanie pomysłów zwiększenia przepustowości kolejki na Kasprowy Wierch. W ten sposób nie tylko wypełni Pan konstytucyjny obowiązek dbałości o dobro wspólne, ale i zaprezentuje się jako odpowiedzialny mąż stanu oraz obrońca dobrego imienia Polski za granicą.

Przyłączając się do opinii wielu organizacji społecznych i środowisk związanych z ochroną Tatr apelujemy do Pana o aktywny sprzeciw wobec planów takiej modernizacji kolejki na Kasprowy Wierch, która oznacza zwiększenie jej przepustowości. Kolejka powinna zostać zmodernizowana bez zwiększania przepustowości, tak jak określiła to decyzja poprzedniej Rady Naukowej Tatrzańskiego Parku Narodowego z ubiegłego roku, zaś Tatry powinny pozostać obszarem dostępnym dla turystów, jednak przy zachowaniu obostrzeń wynikających z przyrodniczej wartości tego niepowtarzalnego terenu.

Z poważaniem

• Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, ul. Jasna 17, 43-360 Bystra
• Polski Klub Ekologiczny – Zarząd Główny, Kraków
• Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Główny, Warszawa
• Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Gdańsk
• Polskie Towarzystwo Tatrzańskie – Zarząd Główny, Kraków
• Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Klub Gaja”, Bielsko-Biała
• Federacja Zielonych, Grupa Krakowska
• Liga Ochrony Przyrody, Okręg Nowosądecki
• Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze, Oddział Akademicki w Krakowie
• Polski Klub Ekologiczny, Okręg Małopolski
• Bydgoskie Forum Ekologiczne, Bydgoszcz
• ECEAT Poland
• Fundacja na rzecz wspierania kultur alternatywnych i ekologicznych z Wolimierza
• Harcerski Ruch Ochrony Środowiska im. św. Franciszka z Asyżu, Orzysz
• Kolskie Towarzystwo Przyrodnicze, Koło
• Obywatelska Liga Ekologiczna – OLE, Gdańsk
• Obywatelski Ruch Ekologiczny, Łódź
• Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”, Łódź
• Stowarzyszenie „Eko-idea”, Wrocław
• Stowarzyszenie Ekologiczne „Eko Życie”, Chybie
• Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Krąg Przyjaciół Ziemi”, Płock
• Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Wspólna Ziemia”, Chojnice
• Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Ekologicznych „Ruch na rzecz Ziemi”, Suwałki
• Stowarzyszenie Kulturalno-Ekologiczne „Zielone Mazowsze", (Federacja Zielonych – grupa warszawska)
• Stowarzyszenie „Oś", Augustów
• Stowarzyszenie na rzecz Działań Lokalnych „Bioregion Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej”, Włocławek
• Stowarzyszenie „Zielona Kultura”, Wrocław
• Towarzystwo Ekologiczne „Ziemia Przede Wszystkim”, Poznań
• Towarzystwo Ekologicznego Transportu
• Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody, Kraków
• Akademickie Centrum Współpracy Polsko-Niemieckiej „Camp Rodowo”
• Towarzystwo Ochrony Przyrody „Ostoja”, Gorzyce
• Stowarzyszenie Dziedzictwa Karpat, Kraków

05.06.2002