Podsumowanie działań Pracowni w 2020 roku

Za nami rok intensywnych działań na rzecz klimatu i dzikiej przyrody. Dziękujemy, że byliście i byłyście w nim razem z nami. Co się w tym czasie wydarzyło? Jakie sukcesy udało się osiągnąć, a co wymaga dalszych działań kampanijnych? O tym wszystkim poniżej...

OCHRONA KLIMATU

• W wyniku działań Pracowni i ruchów klimatycznych udało się zatrzymać budowę węglowego molocha, Elektrowni Ostrołęka C. Projekt Ostrołęka C nie zdobył finansowania. Będziemy stanowczo sprzeciwiać się równie szkodliwemu dla klimatu, gazowemu wariantowi Ostrołęki C, a także monitorować proces wygaszania elektrowni Ostrołęka B.
• W efekcie badań prowadzonych przez współpracujących z nami ekspertów, ukazał się wspólny raport Pracowni i Towarzystwa na rzecz Ziemi, pokazujący wpływ elektrowni węglowych z otwartym układem chłodzenia na środowisko wodne. Dane z badań były zatrważające: nawet ponad 200 mln ryb i narybku rocznie może ginąć zasysane przez Elektrownię Kozienice, a niemal 40 mln przez Elektrownię Ostrołęka B. Raport pokazał tym samym kolejne (tym razem przyrodnicze) powody, dla których energetyka oparta o węgiel powinna odejść do przeszłości.
  

OCHRONA EKOSYSTEMÓW LEŚNYCH

• W efekcie skargi wniesionej w 2017 r. przez Pracownię i inne organizacje, Komisja Europejska podjęła z końcem 2020 r. decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE. Przyczyną decyzji Komisji jest łamanie prawa UE podczas prowadzenia przez Polskę gospodarki leśnej. Decyzja Komisji otwiera nowy rozdział w ochronie przyrody, oddający lasy przyrodzie i obywatelom.
• Biomasakra – w lipcu do Sejmu trafił rządowy projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, którego istotą było poszerzenie definicji tzw. drewna energetycznego. Wraz z innymi organizacjami oraz naukowcami zabraliśmy głos w sprawie szkodliwego dla polskich lasów projektu w trakcie prac komisji sejmowych oraz apelowaliśmy do posłów i senatorów o jej odrzucenie. Niestety, mimo naszych starań ustawa weszła w życie. Obecnie staramy się o uznanie jej za niezgodną z prawem unijnym, a także rozpoczynamy działania zmierzające do wykreślenia drewna z definicji biomasy na poziomie UE.

OCHRONA KORYTARZY EKOLOGICZNYCH

Uczestniczyliśmy w pracach nad ochroną korytarzy ekologicznych przy kilkudziesięciu odcinkach dróg w Polsce, wnosząc uwagi dotyczące przebiegu dróg, lokalizacji przejść dla zwierząt oraz bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.

• W efekcie interwencji Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wszczął postępowanie ws. wstrzymania robót budowlanych na krakowskiej S7. Przyczyną naszej skargi do WINB było zatajenie obecności chomika w miejscu realizacji inwestycji oraz, co za tym idzie, brak uwzględnienia potrzeb tego gatunku w projekcie drogi.

• W tym roku uruchomiony został węzeł Skarżysko Północ na drodze S7. W wyniku interwencji prawnej Pracowni w kwietniu 2019 r., Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że pozwolenie na budowę dla inwestycji wydano z naruszeniem prawa. Nasza wizja terenowa pokazała, że lokalizacja węzła jest nieodpowiednia, a przejścia dla zwierząt – dysfunkcyjne. Mimo skarg drogowcy marginalizowali problem do momentu, w którym w okolicy węzła zaczęło dochodzić do wypadków z udziałem zwierząt przedostających się na jezdnię. Dopiero wówczas, w efekcie nagłośnienia przez nas problemu, zdecydowano się na poprawienie głównych nieszczelności w wygrodzeniu drogi.

OCHRONA EKOSYSTEMÓW GÓRSKICH

• Od lat działamy na rzecz ochrony przyrody Beskidu Małego, więc włączyliśmy się w działania na rzecz poszerzenia Rezerwatu Madohora. Choć projekt powiększenia rezerwatu poparły lokalne władze oraz Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, sprzeciwiły mu się Lasy Państwowe. W wyniku naszej interwencji udało się zatrzymać rozpoczęte w miejscu planowanego rezerwatu wycinki do czasu przeprowadzenia waloryzacji przyrodniczej. Dzięki Waszemu wsparciu, rozpoczęliśmy inwentaryzację, której wyniki posłużą jako materiał dowodowy dla RDOŚ.
• Wspieraliśmy także lokalną społeczność w działaniach na rzecz ochrony Kotarza przed zabudową narciarską. W dalszym ciągu brak ostatecznych rozstrzygnięć sądowych dla spraw związanych ze zmianą przeznaczenia terenów leśnych na cele nieleśne i zniesienia statusu ochronności lasów. Z uwagi na dobro mieszkańców i przyrody będziemy w tych procedurach czynnie uczestniczyć.

REFORMA ŁOWIECTWA

• Wraz z koalicją Niech Żyją! działaliśmy na rzecz powstrzymania przygotowanej przez ministra rolnictwa, Krzysztofa Ardanowskiego – specustawy o ASF. Apelowaliśmy do posłów, senatorów i prezydenta RP o zatrzymanie szkodliwego aktu prawnego, promującego odstrzały kosztem bioasekuracji i monitoringu biernego. Niestety, ustawa weszła w życie. Jak pokazały kolejne miesiące – z ogromną stratą dla przyrody i zerową korzyścią dla zwalczania ASF. Krzysztof Ardanowski ministrem być przestał, ale bubel prawny pozostał. W 2021 r. będziemy działać na rzecz jego gruntownej poprawy.
• Myśliwski projekt przywrócenia udziału dzieci w polowaniach (zakazanego w 2018 r., wraz ze zmianą prawa łowieckiego) wracał w tym roku do sejmu aż dwukrotnie. W wyniku naszych działań – udziału w Komisji Ochrony Środowiska, protestów online i offline ani za pierwszym, ani za drugim razem projektowi nie udało się jednak wybić poza sejmowe ławy.
  

OCHRONA DUŻYCH DRAPIEŻNIKÓW

• W pierwszych miesiącach 2020 r. przeprowadziliśmy cykl warsztatów z monitoringu dużych drapieżników w Beskidzie Małym. Warsztaty były nie tylko źródłem praktycznej wiedzy dla uczestników, ale również realnym działaniem na rzecz ochrony Beskidu Małego, gdzie presja planowanych wielkoskalowych inwestycji narciarskich może zagrozić dzikiej przyrodzie. Beskid Mały to dom dla wszystkich dużych drapieżników żyjących w Polsce: rysia, wilka i niedźwiedzia.
• Z końcem roku protestowaliśmy przeciwko dekretowi słowackiego ministra rolnictwa, zezwalającemu na odstrzał 50 wilków w tym kraju do połowy stycznia 2021 r. Decyzja nie została oparta na wiarygodnych danych nt. liczebności populacji oraz wpływu polowań na populację transgraniczną. Do ambasadora Słowacji w Polsce trafiło ponad 7000 apeli z żądaniem zaprzestania odstrzałów, zorganizowany też został protest pod ambasadą. W słowackim rządzie brak obecnie jednomyślności – minister środowiska chce objąć wilki ochroną, co daje nadzieję na ich ocalenie w kolejnych sezonach.

EDUKACJA – WEBINARY

• Od początku pandemii koronawirusa prowadziliśmy cykl eksperckich webinarów, żeby pozytywnie i z korzyścią wykorzystać czas izolacji. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in.: prof. Ewa Bińczyk z wykładem o klimatycznych korektach kapitalizmu, dr Andrzej Kassenberg mówiący o transformacji energetycznej w Polsce czy prof. Krzysztof Schmidt opowiadający o roli korytarzy ekologicznych w ochronie przyrody. W sumie zrealizowaliśmy 11 webinarów. Możecie je obejrzeć tutaj: pracownia.org.pl/edukacja/webinary

EDUKACJA – STRAŻNICY PRZYRODY I KLIMATU

• W tym roku uruchomiliśmy kolejną edycję szkolenia Strażników Przyrody i Klimatu. Kilkanaście zaangażowanych w działania dla przyrody osób w ciągu trzech zjazdów poszerzało swoją wiedzę o przygotowaniu kampanii, transformacji energetycznej czy prawnych uwarunkowaniach dotyczących ochrony klimatu oraz otrzymało narzędzia pomagające tę wiedzę wykorzystać w praktyce. Szkolenie to także czas nawiązywania relacji, pomysłów na wspólne działania i osadzania indywidualnych działań w szerszej sieci osób działających dla przyrody.

WYDAWANIE MIESIĘCZNIKA DZIKIE ŻYCIE

• Bez miesięcznika głos dzikiej przyrody byłby znacznie mniej słyszalny. W 2020 ukazało się 10 wydań Dzikiego Życia, w których pisaliśmy m.in. o: reformie zarządzania lasami w Polsce, fatalnej dla przyrody i nieskutecznej specustawie o ASF czy upadku projektu węglowego Ostrołęka C. Miesięcznik podejmuje tematy dotyczące etyki środowiskowej, w tym filozofii głębokiej ekologii. Zapraszamy do lektury nowych i archiwalnych numerów na: dzikiezycie.pl.
  Dzikie Życie nie zawiera reklam, to pełne 40 stron treści o przyrodzie i jej ochronie.

REDAKCJA PORTALI INFORMACYJNYCH

• Nasza praca redakcyjna dla przyrody to nie tylko miesięcznik, ale też redakcja portali internetowych, w których zamieszczamy najnowsze informacje dotyczące naszych działań i ochrony przyrody w Polsce. W 2020 r. ukazało się na nich ponad 100 aktualności.

OCHRONA POWIETRZA – SMOG W BYSTREJ

• Za sprawą prowadzonych przez współpracującą z nami inicjatywę Smog w Bystrej, w gminie Wilkowice uruchomiony został pilotażowy program walki ze smogiem Czyste Powietrze. Wilkowice trafiły do niego jako jedna z dwóch gmin w Polsce. W ramach programu mieszkańcy gminy mogą otrzymać dotację na wymianę pieców oraz termomodernizację budynków.

REMONT STACJI

• Wiele naszych działań, jak szkolenia Strażników Klimatu i Przyrody czy wydawanie Dzikiego Życia nie byłoby możliwych, gdyby nie serce Pracowni – Stacja Edukacji Ekologicznej w Bystrej. Aby móc te działania prowadzić skutecznie oraz zmniejszać nasz ślad węglowy, zdecydowaliśmy się na remont Stacji, rozpoczęliśmy termomodernizację części budynku. Wiosną mamy nadzieję przywitać Was znowu w ocieplonym i wyremontowanym sercu Pracowni na kolejnych szkoleniach, zgromadzeniach, spotkaniach.

Dziękujemy, że byliście i byłyście w tych wszystkich działaniach razem z nami: wspierając nas finansowo, podpisując apele i petycje, dzieląc się naszymi treściami z innymi, przesyłając materiały z terenu, biorąc udział w demonstracjach. Cieszymy się, że dzika przyroda ma w Was swoich sojuszników. Mamy nadzieję, że w 2021 roku dalej będziecie stawać razem z nami w imieniu Wszystkich Istot.

Zespół Pracowni