PRACOWNIA 15.04.2022

Europejskie lasy trafiają do pieców. Nowy raport pokazuje, że zrównoważone pozyskanie surowca to fikcja

raport-fda-klody.png

Forest Defenders Alliance (FDA), koalicja organizacji zajmujących się ochroną środowiska, twierdzi, że wiele elektrowni spalających biomasę drzewną i zakładów produkujących pelety drzewne w UE najprawdopodobniej wykorzystuje kłody pozyskane bezpośrednio z lasów, pomimo zapewnień o stosowaniu jako paliwa i surowca wyłącznie trocin i innych odpadów z tartaków. Naukowcy ze Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej, ostrzegają, że spalanie kłód na cele energetyczne jest sprzeczne z celami UE w zakresie ochrony klimatu i ochrony przyrody.

Materiały zdjęciowe z raportu

Raport do pobrania (pdf)

Raport zawiera zdjęcia ponad 40 zakładów produkujących biomasę i pelety w całej Europie, które zdaje się, że wykorzystują kłody (drewno tartaczne zdatne do przeróbki w tartakach) jako paliwo i surowiec. Zdjęcia w raporcie pochodzą z różnych publicznie dostępnych źródeł, w tym z Google Maps/Earth, Google Street View, zdjęć i filmów zamieszczonych na stronach internetowych spółek oraz dokumentacji fotograficznej wykonanej na miejscu.

W raporcie zestawiono ze sobą dowody na wykorzystanie całych kłód z oświadczeniami firm, zamieszczonymi na ich stronach internetowych, dotyczącymi rodzaju wykorzystywanego przez nie surowca drzewnego. Około jedna czwarta firm podaje mylące informacje, zazwyczaj twierdząc, że wykorzystują tylko trociny i inne pozostałości z tartaków, słowem nie wspominając o kłodach.

W raporcie przeanalizowano również komunikaty firm dotyczące wpływu spalania biomasy leśnej na klimat. Pomimo jednoznacznych opinii Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu i czołowych światowych naukowców, że nieprawdą jest, że biomasa leśna jest "neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla" lub tym bardziej przyjazna dla klimatu, 25 z firm - czyli ponad połowa - zamieszcza tego rodzaju wprowadzające w błąd informacje. Jest to rażąco sprzeczne z obecną wiedzą nauką. Twierdzenia niektórych firm o “korzyściach klimatycznych” osiągają taki poziom, że ich działalność powinna zostać skontrolowana na mocy europejskich przepisów o ochronie konsumentów.

Deklaracje przemysłu biomasowego o zrównoważonym rozwoju można podsumować jednym słowem: 'fikcja' – uważa Luke Chamberlain, dyrektor ds. polityki UE w Partnership for Policy Integrity. Skoro te zdjęcia pokazały tak wiele przypadków wykorzystywania przez przemysł biomasy całych kłód, zamiast odpadów tartaków, to szkody wyrządzone środowisku przez całą branżę muszą być o wiele większe niż wcześniej sądzono – dodaje.

Raport ukazuje się w momencie, gdy przywódcy UE, w tym wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans, wyrażają zaniepokojenie ilością drzew spalanych w celach energetycznych i zobowiązują się do zreformowania polityki dotyczącej biomasy.

Fenna Swart z holenderskiej organizacji pozarządowej Clean Air Committee zauważa: Frans Timmermans wyraźnie chce zmniejszyć liczbę drzew spalanych w celach energetycznych, ale nie rozumie, że odpady z tartaków nie są w stanie zaspokoić nawet obecnego zapotrzebowania [przemysłu bioenergii]. Ten raport pokazuje, jak powszechne jest już spalanie całych kłód oraz pokazuje jak ważne jest, by UE przestała wliczać spalania lasów do celów produkcji energii odnawialnej.

Raport z 2021 r. przygotowany przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej określił spalanie kłód i większych szczątków drzewnych, powstających przy wyrębie, jako scenariusz "lose-lose" zarówno dla przyrody jak i dla klimatu. Spalanie drewna w UE emituje ponad 311 milionów ton CO2 rocznie, co jest wartością podobną do zgłoszonych emisji gazów cieplarnianych całej Polski. Pomimo tak dużych emisji, polityka UE traktuje spalanie biomasy drzewnej jako “zeroemisyjne” i pozwala państwom członkowskim na subsydiowanie spalania biomasy drzewnej. Dotacje na wszystkie rodzaje biomasy, w tym całych kłód, wynoszą około 17 mld euro rocznie.

Dowody naukowe na szkodliwość spalania biomasy leśnej na przyrodę i klimat zebrano w raporcie stowarzyszenia Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot Lasy do spalenia: Prawdziwa cena bioenergii (2022).

Raport Forest Defenders Alliance (FDA) nie opisuje sytuacji Polski. Jednak w kontekście prężnie rozwijającego się u nas sektora biomasy, istnieją podejrzenia, że szkodliwe praktyki opisane w raporcie mogą mieć miejsce również w naszym kraju – mówi Michał Kolbusz ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, współautor raportu Lasy do spalenia. Przedstawiciele przemysłu przetwórstwa drzewnego i leśnicy, zapewniają, że w naszym kraju na pewno nie spala się całych kłód, bo to nie ma sensu ekonomicznego. Polska ma być “zieloną wyspą” w Europie. Jednak polskie przepisy prawne są tak słabe i rozwodnione, że nie ma większych przeszkód, żeby spalać całe kłody. Nawet krótki research stron polskich producentów biomasy pokazuje, że surowcem do produkcji energii i pelletu nie są tylko trociny z tartaków – dodaje Kolbusz.

Członkowie Forest Defenders Alliance wydali następujące oświadczenia na temat raportu:

Szwecja: To, co widzimy na tych zdjęciach, to właśnie to, co przemysł biomasowy i przepisy UE nazywają 'pozostałościami pozrębowymi' - stare drzewa, martwe drewno, drzewa liściaste - wiele z nich pochodzi ze starodrzewi, które jak raz zniszczymy to nigdy ich nie odzyskamy –powiedziała Lina Burnelius, liderka projektu w Skydaskoggen w Szwecji. Ten surowiec to węgiel, który został wyciągnięty z atmosfery, a teraz dosłownie pójdzie z dymem w imię produkcji energii "wolnej od paliwo kopalnychn". Co gorsza, lasy są nie tylko spalane jako paliwo, ale także zastępowane szkodliwymi dla klimatu i środowiska plantacjami drzew, co jest sprzeczne z rolą naturalnych superbohaterów klimatu, jaką spełniają ekosystemy leśne.

Niemcy: Największe światowe firmy produkujące pellet widzą w Niemczech swój kolejny duży rynek zbytu. Byłaby to katastrofa dla lasów i klimatu – powiedziała Jana Ballanthien, kampanierka leśna organizacji ROBIN WOOD. Niemiecki rząd musi szybko podjąć działania w celu zaprzestania subsydiowania spalania drewna. Niemcy muszą dać dobry przykład i być mocnym głosem przeciwko spalaniu biomasy leśnej w europejskiej polityce klimatycznej. Spalanie naszych lasów nie jest zrównoważone.

Portugalia: Klasyfikacja biomasy leśnej jako energii odnawialnej promuje spalanie całych kłód w czasie, gdy powinniśmy pilnie objąć lasy ochroną i ograniczać emisję dwutlenku węgla – powiedział Nuno Forner, Policy Officer w Zero (Portugalia). Zamiast [...] odpadów leśnych, spalane jest drewno [i to] w sposób nieefektywny, a to przyczynia się do niezrównoważonej gospodarki leśnej.

Estonia: Lasy Estonii były pod silną presją wycinek już przed wojną w Ukrainie, ale teraz widzimy, jak przemysł drzewny bez skrupułów wykorzystuje [obecną] sytuację – powiedziała Liina Steinberg z organizacji Save Estonia's Forests. Kończą się nam lasy, a zarządcy lasów państwowych, lubujący się w zrębach całkowitych, wycinają lasy w pobliżu wsi i miasteczek, które są bardzo ważne dla miejscowej ludności i osób odwiedzających nasz kraj.

Włochy: Obywatele Europy płacą miliardy euro za tak zwaną “zieloną energię” szkodzącą lasom i klimatowi. To nic innego, jak greenwashing – powiedziała Gaia Angelini z Green Impact. Lasy są naszą przyszłością, muszą być chronione dla wspólnego dobra, aby zminimalizować [nasz] wpływ na klimat i zachować bioróżnorodność.

Finlandia: Musimy chronić fińskie lasy, a nie spalać je dla celów energetycznych – powiedziała Sommer Ackerman, aktywistka z Europe Beyond Burning, kampanii Fridays For Future. UE musi drastycznie obniżyć emisje, co oznacza, że musi odrzucić fałszywe rozwiązania. Musimy słuchać nauki, przestać dotować spalanie biomasy [leśnej], a zamiast tego finansować prawdziwe odnawialne źródła energii.

 

Kontakt:

Luke Chamberlain, Partnership for Policy Integrity, [email protected], +43 676 412 1885

Michał Kolbusz, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, [email protected], +48 792 920 175

Deklaracje podatkowe

Przekaż 1,5%

Wesprzyj nasze działania przekazując 1,5% swojego podatku. Pobierz bezpłatny, bezpieczny program do rocznego rozliczenia podatkowego PIT.

Miejsce drzew jest w lasach, nie w piecu elektrowni