Nie żyje Peter Matthiessen
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
5 kwietnia 2014 r. w wieku 86 lat zmarł w swoim domu w Sagaponac Peter Matthiessen, pisarz, podróżnik, przyrodnik, aktywista, działacz społeczny i przyjaciel Indian, autor książki „Śnieżna pantera”.
Pierwszą książkę przyrodniczą „Wildlife in America” napisał w 1959 r. W swojej twórczości często zwracał uwagę na problemy ludów tubylczych na całym świecie, które miał okazję naocznie obserwować. W książce „In the Sprit of Crazy Horse” (1983) opisywał m.in. sprawę Leonarda Peltiera (Indianina Lakota, skazanego niesłusznie na dożywocie) oraz protestów amerykańskich Indian z II poł. XX wieku. Zbiór reportaży wydanych w 1984 r. poświęcił szerzej problemom Native Americans.
Na podstawie jego powieści pt. „Zabawa w Boga” z 1965 r. został nakręcony film w 1991 r. pod tym samym tytułem. Jest to powieść o amerykańskim misjonarzu, który postanowił nawracać amazońskich Indian, ukazująca skutki zderzenia cywilizacji.
W 1973 r. wyruszył na wyprawę do Nepalu, która zainspirowała go do napisania książki pt. „Śnieżna pantera”, za którą otrzymał prestiżową nagrodę literacką American Book Award.
Peter Matthiessen odbył wiele podróży na całym świecie, które stały się inspiracją dla wielu jego powieści. Przemierzył dzikie tereny Ameryki Północnej i Południowej, Australii, Afryki, Azji, Nowej Gwinei, a nawet pływał po oceanach jako rybak. Napisał ponad 30 książek.
Specjalnie dla Miesięcznika Dzikie Życie (1999, nr 10) wywiad z Peterem Matthiessenem przeprowadził jego uczeń – bielszczanin Piotr Porębski. Ten wywiad znalazł się również w wydanej przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot publikacji „O przyrodzie i człowieku. Rozmowy Dzikiego Życia” (Bielsko-Biała 2001).
W tej rozmowie na pytanie – Czy jest coś, czego moglibyśmy się nauczyć od podejścia rdzennych ludów do przyrody, odpowiedział: „Myślę, że wciąż jeszcze są lokalne wspólnoty wiejskie, gdzie ludzie nie są oddzieleni od swojego krajobrazu. My oddzieliliśmy się. Krajobraz, będąc czymś na zewnątrz nas, jest przedmiotem manipulacji, wszystko chcemy zmieniać. Szokuje to Indian amerykańskich, powiadają: »Dlaczego zawsze chcecie wszystko dookoła zmieniać? Przecież świat jest piękny taki, jaki jest!«. My tymczasem bezustannie manipulujemy naszym otoczeniem, ciągle chcemy je ulepszyć i – generalizując – nieustannie je psujemy”.
Żegnamy Petera Matthiessena z żalem i smutkiem.
Zarząd Stowarzyszenia
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Redakcja Miesięcznika Dzikie Życie
Czytaj również:
- Peter Matthiessen, Lyrical Writer and Naturalist, Is Dead at 86 (nytimes.com, 2014.04.05)
- Peter Matthiessen obituary (theguardian.com, 2014.04.06)
