Stanowisko Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
W dniu 7 stycznia br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach zakładający odprowadzanie części zysków wypracowanych przez Lasy Państwowe do budżetu Państwa oraz możliwość pozyskiwania drewna ponad etat ujęty w planie urządzania lasu. W związku z powyższym przedstawiamy stanowisko Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach [1].
1. Nasze oburzenie wywołuje tryb pracy nad projektem ustawy o lasach, zwłaszcza pominięcie konsultacji społecznych oraz brak informacji o projekcie ustawy w biuletynie informacji publicznej.
2. Biorąc pod uwagę poniższe fakty, iż Lasy Państwowe:
- stanowią jednostkę organizacyjną, zarządzającą 1/4 powierzchni kraju, o ponad 8 miliardowych przychodach;
- są zwolnione z podatku dochodowego CIT od sprzedaży drewna i polowań, tym samym w nikłym stopniu tworzą budżet państwa;
- na tle państw skandynawskich i gospodarujących w warunkach alpejskich (gdzie warunki gospodarowania są gorsze, a płace wyższe) koszt utrzymania 1 ha lasów w Polsce jest zawyżony, podczas gdy prawie połowę wydatków Lasów Państwowych pochłania administracja [2];
- od lat wydatkują ogromne sumy w sposób nieuzasadniony i niegodny z przeznaczeniem, jak np. – utrzymywanie w niezmienionej strukturze nadleśnictw w Puszczy Białowieskiej, pomimo zmiany przeznaczenia znacznych obszarów kompleksu, co generuje miliony deficytu/rok (podobna sytuacja jest w nadleśnictwach Puszczy Karpackiej); wydatki opisane w raporcie Najwyższej Izby Kontroli w szczególności inwestycja w wybudowane nielegalnie na obszarach chronionych osiedle z myślą o mieszkaniach oficjeli Lasów Państwowych i siedzibie Lasów Państwowych [3], [4];
utrzymanie dotychczasowego, uprzywilejowanego statusu Lasów Państwowych, które obecnie w nikłym stopniu partycypuje w tworzeniu budżetu państwa (oraz przeznacza niewielkie środki na wydatki inne, poza kosztami funkcjonowania) jest nieuzasadnione.
Również skupiający leśników inicjatorzy kampanii Ręce precz od polskich lasów [5] nie mają nic przeciwko temu, by Lasy Państwowe wspomagały budżet państwa wypracowanym przez siebie zyskiem, ponieważ taki jest ich niepisany obowiązek jako przedsiębiorstwa państwowego gospodarującego majątkiem Skarbu Państwa.
Niemniej duże różnice w kwocie potencjalnie przekazywanych środków w latach 2014 i 2015 w stosunku do lat następnych są niepokojące.
3. Zwracamy uwagę na to, iż pomimo obecnego majątku i dobrobytu Lasy Państwowe dorzynają aktualnie skrawki lasów naturalnych – Puszcza Borecka, Bieszczady, Lasy Arłamowskie, nie mogą pogodzić się z ograniczeniem dochodów spowodowanym ochroną drzewostanów ponadstuletnich Puszczy Białowieskiej. Dlatego dotychczasowa, dobra kondycja finansów Lasów Państwowych w żaden sposób nie gwarantowała i nie gwarantuje zachowania najcenniejszych lasów o najwyższej bioróżnorodności. Kampania Ręce precz od polskich lasów stanowi więc element walki o interesy i dotychczasowy, nietykalny status korporacji Lasy Państwowe, nie zaś o stan i przyszłość polskich lasów rozumianych jako ekosystemy.
4. Środki z Lasów Państwowych powinny w pierwszej kolejności zostać przeznaczone na:
- zapewnianie w większym stopniu niż aktualnie – tzw. usług ekosystemowych, w tym usług w zakresie ochrony przyrody, wpisanych do Planów Zadań Ochronnych obszarów Natura 2000 od czego LP obecnie często się uchylają lub wykonują usługi za środki zewnętrzne;
- zwiększenie zasilania funkcjonowania parków narodowych;
- finansowanie subwencji ekologicznych, rekompensujących gminom ewentualne straty z tytułu podatku leśnego na terenach rezerwatów i parków narodowych, innych obszarach chronionych; gminy z terenów wiejskich posiadające obszary chronione same powinny mieć możliwość decydowania o sposobie wydania tych środków np. na lokalne drogi czy oświatę.
5. Nasz niepokój budzi ujęty w projekcie ustawy przepis umożliwiający zwiększenie rozmiaru pozyskania drewna w nadleśnictwie ponad wielkość określoną w planie urządzenia lasu. Przekroczenie etatu pozyskania zapisanego w planie wydaje się być uzasadnione w wyjątkowych sytuacjach n.pl. katastrof w lasach zagospodarowanych, nieprzedstawiających większej wartości przyrodniczej. Jednak przepis ten może to być wykorzystany do nadmiernego pozyskania drewna w lasach o szczególnych walorach przyrodniczych, stanowiących obszary Natura 2000, w których zasoby martwego drewna są obecnie niewystarczające. Uprawdopodabnia to:
- presja na dostarczanie przez Lasy przychodów i dotacji do budżetu – na co może mieć wpływ omawiany projekt ustawy;
- oraz prognozy kształtowania się pozyskania drewna do roku 2020 r., które za 7 lat mogą osiągnąć wartość 38 mln m3 pozyskania grubizny, przy obecnych 32 mln m3pozyskania grubizny na rok. Ma temu towarzyszyć wzrost intensywności pozyskania drewna w stosunku do zasobów drzewnych [6].
Więcej informacji: Adam Bohdan
tel. 532 284 313, e-mail: [email protected]
Czytaj również:
- Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot ws zmiany ustawy o lasach (4woodi.pl, 20.01.2014)