Słaba ocena ochrony przyrody w Unii Europejskiej
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Komisja Europejska 13 lipca 2009 opublikowała podsumowanie wyników „raportowania z art. 17 dyrektywy siedliskowej” – dokonanej przez wszystkie kraje Unii (z wyjątkiem najnowszych członków – Rumunii i Bułgarii), wg jednolitej metodyki, oceny stanu ochrony poszczególnych gatunków i siedlisk objętych Dyrektywą Siedliskową. Wyniki nie są optymistyczne: w skali ogólnoeuropejskiej zaledwie 17% typów siedlisk i 17% gatunków jest „we właściwym stanie ochrony”. Stan polskiej przyrody rysuje się na poziomie zbliżonym do średniej europejskiej.
Stan europejskiej przyrody wymaga wzmożenia ochrony, której podstawowym europejskim narzędziem jest sieć Natura 2000. Zdaniem komisarza Stavrosa Dimasa „Unijne przepisy dotyczące ochrony środowiska oraz sieć Natura 2000 są podstawowymi elementami dla osiągnięcia naszych celów w zakresie ochrony różnorodności biologicznej w UE. Teraz, gdy lądowy składnik sieci jest prawie gotowy, w następnych 10-20 latach możemy oczekiwać znacznej poprawy”.
Komisja opublikowała sprawozdanie na temat stanu ochrony ponad 1150 gatunków i 200 typów siedlisk objętych ochroną na mocy prawa UE. Jedynie niewielki odsetek tych siedlisk i gatunków jest we właściwym stanie pod względem ochrony, a państwa członkowskie będą musiały zdwoić wysiłki, jeśli sytuacja ta ma ulec poprawie. Sprawozdanie, obejmujące lata 2001-2006 i będące najbardziej kompleksową analizą na temat różnorodności biologicznej w UE jaka kiedykolwiek została opracowana, stanowi niezmiernie ważny punkt odniesienia dla oceny przyszłych tendencji. Najbardziej zagrożone są siedliska murawowe, podmokłe i nadbrzeżne, głównie ze względu na odchodzenie od tradycyjnych metod uprawy, rozwój turystyki i zmiany klimatu. Tylko 7% ocen tych siedlisk wskazuje na właściwy stan, w porównaniu z poziomem 21% w przypadku siedlisk o innym charakterze. Tereny podmokłe są przekształcane w inne formy gruntów użytkowych, a ponadto są w nich odczuwalne skutki zmian klimatu, podobnie jak w przypadku siedlisk związanych z lodowcami górskimi. Siedliska nadbrzeżne są coraz bardziej narażone na zagrożenia związane z turystyką.
„Różnorodność biologiczna w Europie jest w dalszym ciągu narażona na poważne zagrożenia. Choć nie osiągniemy celu, jakim jest zatrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej w Europie do 2010 r., zauważalne są pewne postępy. Tak, jak niedawno stwierdził pan komisarz Dimas w Atenach, cel na okres po 2010 r. powinien być ambitny, wymierny i jasny. Nacisk należy kłaść w dalszym ciągu na wartość różnorodności biologicznej samej w sobie, uznając jednocześnie wartość zdrowych i odpornych ekosystemów i usług, które dostarczają”, powiedziała profesor Jacqueline McGlade, dyrektor wykonawczy Europejskiej Agencji Środowiska.
Obraz sytuacji nie jest jednak całkowicie negatywny, a niektóre większe, typowe dla Europy gatunki, takie jak wilk, ryś europejski, bóbr i wydra zaczynają ponownie zasiedlać części tradycyjnego obszaru ich występowania.
Na podstawie: Klub Przyrodników i Europa.eu
Czytaj więcej:
