Wyrok Komisji Europejskiej dotyczący Castro Verde w Portugalii
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
27 października zapadł wyrok w sprawie C-239/04 Komisja Europejska / Portugalia (tzw. sprawa Castro Verde). Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, podzielił argumentację Komisji Europejskiej, że realizując przedsięwzięcie polegające na budowie autostrady, której trasa przebiega przez SOO Castro Verde, mimo negatywnej oceny jego oddziaływania na środowisko i nie wykazując braku rozwiązań alternatywnych w stosunku do wspomnianej trasy, Republika Portugalska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej.
To bardzo interesujący wyrok, choćby w kontekście sprawy rozbudowy kolei linowej na Kasprowy Wierch i budowy drogi szybkiego ruchu przez dolinę Rospudy.
Przypomnijmy kulisy sprawy Castro Verde w Portugalii. W 1997 r. zaprojektowano autostradę, przecinającą obszar ważny dla ptaków. W 1999 r. obszar ten został wyznaczony jako obszar Natura 2000. Sporządzono ocenę oddziaływania na środowisko, która stwierdziła istotny wpływ na ptaki. W ocenie przeanalizowano wiele alternatyw przebiegu trasy, wszystkie jednak przecinały obszar Natura 2000. W 2001 r. wydano zezwolenie na realizację autostrady „w imię nadrzędnego interesu publicznego”, przewidując kompensację przyrodniczą. Autostrada została zbudowana i w lipcu 2001 r. otwarta.
Komisja zarzuciła Portugalii, że nie udowodniła braku rozwiązań alternatywnych, ponieważ nie przeanalizowała alternatywy omijającej obszar Natura 2000, która to alternatywa wydaje się możliwa po spojrzeniu na mapę. Portugalia broniła się, że taka alternatywa nie była szczegółowo badana, ponieważ „powodowałaby istotne szkody społeczne, gospodarcze i ekologiczne, ponieważ dotykałby mieszkańców Conceiçao, Aivados i Estaçao de Ourique, jak również zlewnię zapory Monte da Rocha”.
Trybunał podzielił jednak argumentację Komisji i orzekł: „W niniejszej sprawie pozostaje bezspornym, że władze portugalskie zbadały i odrzuciły wiele propozycji tras, które omijały miejscowości Alcarias, Conceiçao, Aivados i Estaçao de Ourique, ale które przebiegały przez zachodnią część SOO Castro Verde. Natomiast z akt sprawy nie wynika, by władze portugalskie zbadały trasy położone poza granicami wspomnianego obszaru i na zachód od przywołanych miejscowości, podczas gdy na podstawie informacji dostarczonych przez Komisję nie sposób było wykluczyć a priori, że przyjęcie tego rodzaju rozwiązań mogłoby odpowiadać rozwiązaniom alternatywnym w rozumieniu art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej, nawet jeśli, jak podnosi Republika Portugalska, mogły one powodować pewne trudności. Stąd też nie badając tego rodzaju rozwiązania, władze portugalskie nie wykazały braku rozwiązań alternatywnych w rozumieniu wspomnianego przepisu. W tych okolicznościach należy stwierdzić, że realizując przedsięwzięcie polegające na budowie autostrady, której trasa przebiega przez SOO Castro Verde, mimo negatywnej oceny jego oddziaływania na środowisko i nie wykazując braku rozwiązań alternatywnych w stosunku do wspomnianej trasy, Republika Portugalska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej”.
W uzasadnieniu Trybunał przypomniał także interpretację art. 6 Dyrektywy Siedliskowej, przypominając, że zezwolenie na realizację planu lub przedsięwzięcia może zostać udzielone pod warunkiem, że właściwe władze krajowe uzyskają pewność, iż plan lub przedsięwzięcie nie będzie miało negatywnych skutków dla terenu, którego dotyczy. Ma to miejsce wówczas, gdy z naukowego punktu widzenia brak jest racjonalnych wątpliwości, że skutki takie nie wystąpią (wyrok w sprawie Waddenvereniging i Vogelbeschermingsvereniging).
Zgodnie z zasadami funkcjonowania Unii Europejskiej, wyroki ETS stają się automatycznie z chwilą ich wejścia w życie częścią porządku prawnego Państw członkowskich (tj. stają się regułami prawa, na które także w państwach członkowskich można powoływać się bezpośrednio).
W tym momencie niewiadomą sprawą jest to, co stanie się ze zbudowaną już autostradą.
Czytaj więcej:
Źródło: Klub Przyrodników
