Międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna o tematyce drogi – przyroda

W dniach 13-15 września odbyła się w Poznaniu międzynarodowa konferencja poświęcona oddziaływaniu infrastruktury transportowej na przestrzeń przyrodniczą.

Była to pierwsza konferencja, na tak dużą skalę, w Polsce. Podczas jej trwania przedstawiono i omówiono głównie wyniki badań oraz rozwiązania techniczne, które zmniejszają negatywny wpływ istniejącej i planowanej sieci transportowej na dziką faunę. Poznańską konferencje zorganizowano dzięki współpracy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Polskich Linii Kolejowych PKP S.A., Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz Akademii Rolniczej w Krakowie. Wzięli w niej udział przedstawiciele czternastu krajów, w tym także spoza Europy. W sumie konferencja zgromadziła ponad stu uczestników, głównie: naukowców, przyrodników, planistów i projektantów, przedstawicieli administracji publicznej, drogowej i kolejowej oraz członków pozarządowych organizacji ekologicznych. Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, jako jedyny przedstawiciel NGO-sów przedstawiła swoje stanowisko wobec wpływu, jaki wywierają drogi szybkiego ruchu na dziką przyrodę; przedstawiając wyniki monitoringu dróg ekspresowych i autostrad, uzyskane w ramach prowadzonego obecnie polsko-słowackiego projektu: Ochrona korytarzy ekologicznych (migracyjnych) jako kluczowy element ochrony bioróżnorodności w Karpatach. Projekt przedstawiony został w formie referatu na sesji plenarnej w ostatnim dniu konferencji.

W trakcie trwania konferencji zaprezentowano doświadczenia większości krajów europejskich. Była możliwość zapoznania się z różnymi metodami minimalizacji negatywnego oddziaływania dróg i kolei na przyrodę; możliwościami działań ochronnych i kompensacyjnych z podaniem konkretnych przykładów i oceną ich skuteczności. Podczas prelekcji oraz dyskusji pojawiły się m. in. takie zagadnienia, jak: tworzenie bariery ekologicznej przez sieć drogową; śmiertelność zwierząt na drogach oraz fragmentacja siedlisk; oceny oddziaływania na środowisko; łagodzenie i kompensacja wpływu dróg; funkcjonowanie i ochrona korytarzy ekologicznych oraz zasady lokalizacji, budowy i utrzymania przejść dla zwierząt. Wszystkie te zagadnienia znajdą się w publikacji pokonferencyjnej, która ma się ukazać w połowie grudnia.

Drugiego dnia konferencji zorganizowano wyjazd terenowy, dotyczący ochrony fauny wzdłuż autostrady A2 i drogi krajowej nr 5. Uczestnikom wyjazdu pokazano szereg różnego typu przejść dla zwierząt. Niestety, jak się okazało na miejscu – dzięki komentarzom ekspertów – wybudowane przejścia posiadają wiele błędów konstrukcyjnych, dlatego ich funkcjonalność stoi pod znakiem zapytania. Jest bardzo prawdopodobne, że zwierzęta nie będą korzystały z tych przejść a poniesione koszty nie przyczynią się, ani do polepszenia bezpieczeństwa na drogach, ani do zachowania ciągłości korytarzy migracyjnych, przebiegających na tym obszarze. Żeby uniknąć w przyszłości tego typu błędów, wskazana jest, już na wczesnym etapie planowania przejść, wszechstronna współpraca między planistami, projektantami a organizacjami ekologicznymi.

Pierwsza w Polsce konferencja, poświęcona oddziaływaniu dróg na przestrzeń przyrodniczą zorganizowana była w roku 1998, przez Akademię Rolniczą w Krakowie. Od tego czasu ma miejsce w Polsce intensywny rozwój infrastruktury transportowej, co niesie ze sobą szereg istotnych zagrożeń dla przyrody, np. fragmentację cennych przyrodniczo siedlisk prowadzącą w rezultacie do utraty różnorodności biologicznej w skali całej Europy. Obecnie powinna zostać opracowana szeroka strategia ochrony korytarzy dla dziko żyjących zwierząt, w oparciu o doświadczenia wielu krajów europejskich. Zakończona konferencja stworzyła ku temu możliwość poprzez wszechstronną wymianę poglądów, wyników badań i praktyk.