Decyzje środowiskowe o rygorze natychmiastowej wykonalności dla odcinków Via Baltica. Kompensacje dla Rospudy

18 września br. Wojewoda Podlaski wydał decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację dwóch odcinków I Korytarza Transportowego Via Baltica – przedsięwzięć polegających na rozbudowie drogi krajowej Nr 8 na odcinku Białystok – Sochonie – Katrynka oraz na budowie drogi krajowej Nr 19 Święta Woda – Sochonie (obwodnica Wasilkowa).

Oba odcinki przebiegają przez Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków – Puszcza Knyszyńska. Na wniosek inwestora decyzjom został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, co oznacza, że pomimo odwołań do Ministra Środowiska dalsze postępowanie w przedmiotowej sprawie nie zostaje wstrzymane i inwestor jest upoważniony do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę.

Obwieszczeniem z dnia 11 września wojewoda podlaski zawiadomił, że został zebrany pełny materiał dowodowy w toczącym się postępowaniu w sprawie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla obwodnicy Augustowa. Z całością akt sprawy można zapoznać się w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku oraz złożyć wnioski i uwagi w terminie 21 dni od dnia ukazania się obwieszczenia. Po upływie wyznaczonego terminu Wojewoda zamierza podjąć decyzję w przedmiotowej sprawie.

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla obwodnicy Augustowa ma być również opatrzona klauzulą natychmiastowej wykonalności, co zdaniem prawników jest bezpodstawne, gdyż decyzja środowiskowa (w odróżnieniu od np. pozwolenia na budowę) nie podlega wykonaniu. Jak uzasadnia we wniosku inwestor – nie nadanie klauzuli natychmiastowej wykonalności spowoduje straty finansowe skarbu państwa związane z niewykorzystaniem w bieżącym roku środków z Krajowego Funduszu Inwestycyjnego na przedmiotowe inwestycje.

Pomimo stwierdzeń autorów raportu OOŚ oraz opinii Komitetu Ochrony Orłów, iż kompensacja w przypadku kluczowych gatunków nie jest możliwa, inwestor w porozumieniu ze swoimi współpracownikami z Północno Podlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków przedłożył wojewodzie „Program działań łagodzących oraz kompensacji przyrodniczej i monitoringu: Budowa obwodnicy Augustowa w ciągu drogi krajowej nr 8 OSOP Natura 2000 Puszcza Augustowska PLB 200002”. Kompensacje przewidują między innymi: wykup ok. 1303 hektarów gruntów, wyłączenie z gospodarki leśnej ok. 700 hektarów lasu, budowę oczek wodnych, sadzenie drzew i krzewów, odstrzał 1750 drapieżników (lisów, jenotów, kun leśnych) a także wyręb niepożądanego drzewostanu (niektóre oddziały leśne mają być wycięte niemal w 100 proc.). Opierając się na średnich cenach gruntów koszt realizacji programu PTOP może kosztować około 20 mln. złotych (!). Program ma być realizowany oczywiście przez jego autorów z PTOP.

Biorąc pod uwagę deficyt środków w białostockim oddziale GDDKiA oraz fakt, iż to inwestor pokrywa koszt kompensacji szanse realizacji programu PTOP w planowanym zakresie wydają się mało prawdopodobne. Przypomnijmy iż kilka miesięcy temu GDDKiA publicznie zwróciła się do organizacji pozarządowych z prośba o pomoc w pozyskaniu środków na przejścia dla zwierząt. W programie nie przewidziano kompensacji dla najważniejszego elementu doliny Rospudy, który zostanie bezpowrotnie zniszczony w trakcie realizacji inwestycji – torfowisk, co zresztą zdaniem ekspertów ze Stowarzyszenia „Chrońmy Mokradła” nie byłoby możliwe.

Inwestor rozstrzygnął już wstępny przetarg na budowę obwodnicy Augustowa. Zostało wyłonionych pięć firm, które będą mogły wystartować we właściwym przetargu (zobacz artykuł „Wstępnie o obwodnicy”).

Organizacje pozarządowe biorące udział w postępowaniu na prawach strony zwrócą się niebawem z wnioskami o zawieszenie postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowej dla obwodnicy Augustowa ze względu na zaistniałe zagadnienia wstępne oraz o przeprowadzenie otwartej rozprawy administracyjnej na podstawie art. 89 KPA.

Niebawem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrzy skargi organizacji pozarządowych na Postanowienie Ministra środowiska uzgadniające decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach dla poszczególnych odcinków Via Baltica.

Do sprawy powinna już dawno ustosunkować się Komisja Europejska (od wniesienia pierwszych skarg minęło już 15 miesięcy), która rzekomo czekała dotychczas na wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Adam Bohdan