PRACOWNIA 09.07.2021

Lasy Państwowe wprowadzają w błąd opinię publiczną odnosząc się do Raportu Pracowni

www-674-440-raport-manipulacje.png

Oświadczenie Lasów Państwowych z dnia 09.07.2021 r. odnoszące się do Raportu Pracowni na rzecz Wszystkich Istot „Lasy poza kontrolą. Raport o wybranych nieprawidłowościach gospodarki leśnej w obszarach cennych przyrodniczo w Polsce” jest nierzetelne i wprowadza w błąd opinię publiczną. W trosce o przejrzystość debaty publicznej czujemy się zobowiązani do ponownego przedstawienia faktów oraz zwrócenia uwagi na nieprawdy i manipulacje zawarte w stanowisku Lasów Państwowych.

Uwaga generalna – Lasy Państwowe w swoim oświadczeniu w ogóle nie odniosły się do podstawowego zarzutu Raportu, tj. wycięcia w okresie 01.01.2020 – 17.03.2021 2 mln m3 drzew w lasach publicznych bez zatwierdzonych Planów Urządzenia Lasu. Uznać więc należy, że Lasy Państwowe potwierdzają wskazane przez Pracownię nieprawidłowości.

Dodatkowo większość zaprezentowanych przez LP cytatów, które mają rzekomo pochodzić z treści Raportu, nie istnieje w formie, w jakiej zostały zaprezentowane. Nie jest to więc cytowanie, ale swobodne przytaczanie treści Raportu. Dodatkowo wiele tez stawianych przez Lasy Państwowe w ogóle nie pojawia się w Raporcie, pozostają więc one bez wpływu na ustalenia raportu.

  1. Teza Lasów Państwowych: Nieprawdą jest bowiem jakoby „2 mln m3 drewna pozyskane zostało bez zatwierdzonej oceny oddziaływania na środowisko”. W rzeczywistości każdy wdrożony do realizacji projekt planu urządzenia lasu podlega procedurze oddziaływania na środowisko.

    Fakty: Raport prezentuje skalę wycinek (2 mln m³) przeprowadzonych przez Lasy Państwowe w okresie 01.01.2020 – 17.03.2021 pomimo braku zatwierdzonych Planów Urządzenia Lasu dla 46 analizowanych nadleśnictw w Polsce. Stowarzyszenie nie kwestionuje tego, że „projekt planu urządzenia lasu podlega procedurze oddziaływania na środowisko”, ale wskazuje na fakt, że cięcia prowadzono bez zatwierdzonych przez ministra środowiska PULi, a więc także bez zatwierdzenia wyników przeprowadzonej oceny oddziaływania na środowisko. Cięcia objęły m.in. lasy na terenach Natura 2000. Co znaczące, Lasy Państwowe w swoim stanowisku w ogóle nie odniosły się do sytuacji, w której niektóre nadleśnictwa prowadziły takie cięcia pomimo negatywnych opinii Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, wskazujących na szkodliwość wpływu wycinek na cenne siedliska i gatunki, także na obszarach Natura 2000. Taka sytuacja miała miejsce np. w Nadleśnictwach Lutowiska i Stuposiany w Bieszczadach.

  2. Teza LP: Nieprawdą jest też wniosek jakoby w 2019 r. pozyskano 49 mln m3 drewna. W rzeczywistości w 2019 r. pozyskano 38,89 mln m3, czyli ponad 20 proc. mniej niż podają autorzy „raportu”.

    Fakty: Prawdą jest, że w 2019 r. pozyskano 49 mln m3 drewna1 liczonego jako grubizna brutto, co jasno wskazano w Raporcie (za Rocznik Statystyczny Leśnictwa 2020). W oświadczeniu Lasów Państwowych celowo podano natomiast pozyskanie grubizny netto aby zaniżyć dane i zarzucić autorom Raportu manipulację. W ten sposób Lasy Państwowe same dopuściły się manipulacji.

  3. Teza LP: Nieprawdą jest jakoby „gospodarka leśna w Polsce była niezgodna z prawem UE”. W rzeczywistości wszystkie przepisy polskiego prawa obejmujące zakres działalności Lasów Państwowych są zgodne z unijnym prawodawstwem.

    Fakty: Wbrew nieprawdziwym twierdzeniom LP prawo, na bazie którego prowadzi się gospodarkę leśną w Polsce, nie jest zgodne z unijnym prawodawstwem. Od 2018 r. Komisja Europejska prowadzi przeciwko Polsce procedurę naruszenia prawa UE w związku z niedostosowaniem Ustawy o lasach do wymogów dyrektywy ptasiej i siedliskowej a także dyrektywy OOŚ. Związane jest to z brakiem dostępu do wymiaru sprawiedliwości dla społeczeństwa chcącego zakwestionować wycinki w sądach, a także z generalnym zwolnieniem gospodarki leśnej z zakazów obowiązujących w stosunku do chronionych gatunków zwierząt, stąd np. cięcia w sezonie lęgowym ptaków. Po bezskutecznym wezwaniu Polski do poprawy prawa w grudniu 2020 r. KE zdecydowała o skierowaniu skargi w tej sprawie do Trybunału Sprawiedliwości UE2. Stanowisko o niedostosowaniu ustawy o lasach do prawa UE prezentowało także Biuro Analiz Sejmowych podczas nowelizacji ustawy o lasach w 2016 r.

  4. Teza LP: Nieprawdą jest jakoby „społeczeństwo nie miało prawa kwestionowania prowadzonych prac gospodarczych w lesie”. W rzeczywistości udział strony społecznej w procesie przygotowywania planów urządzenia lasu gwarantują przepisy ustawy o dostępie do informacji o środowisku. Na każdym etapie tworzenia planu każdy zainteresowany może złożyć poprawki i wnioski. Ponadto Lasy Państwowe dostarczają wielu narzędzi do sprawowania społecznej kontroli nad lasami, na czele z unikalnym na skalę Europy internetowym Bankiem Danych o Lasach.

    Fakty: Wbrew nieprawdziwym twierdzeniom LP, społeczeństwo nie może kwestionować wycinek w sądzie. Zgodnie z prawem decyzje zatwierdzające plany urządzenia lasu nie są traktowane jest decyzje administracyjne, a więc nie można ich zaskarżyć do sądu. Tak skonstruowane prawo odbiera obywatelom i obywatelkom możliwość faktycznej reakcji na przypadki łamania prawa i niszczenia przyrody podczas prowadzenia gospodarki leśnej. Warto w tym miejscu przypomnieć masową wycinkę Puszczy Białowieskiej w 2017 r. Decyzji zatwierdzającej zwiększenie limitu cięć w aneksie dla Nadleśnictwa Białowieża nie można było zaskarżyć w krajowym sądzie3, dlatego interweniować musiały instytucje europejskie. Dopiero wyrok TSUE z 2018 r. zakończył cięcia w najcenniejszym lesie w Polsce. Społeczeństwo uczestniczy w procesie przygotowywania PULi i składa swoje poprawki i wnioski. Cóż z tego, skoro nie są one uwzględniane, a sam PUL nie może być zakwestionowany w sądzie? Prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska jest podstawowym prawem obywatelskim, dlatego w grudniu 2020 Komisja Europejska zdecydowała o skierowaniu skargi na Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE. W sprawie braku dostępu do wymiaru sprawiedliwości podczas prowadzenia gospodarki leśnej toczy się także postępowanie przeciwko Polsce w Komitecie przestrzegania Konwencji z Aarhus4.

  5. Teza LP: Nieprawdą jest również jakoby nadleśnictwa prowadziły działalność bez konsultacji społecznych. W rzeczywistości wszystkie nadleśnictwa wykonują swoje zadania na podstawie ściśle określonych przepisów, w tym m.in. projektów, dla których przeprowadzono konsultowane społecznie prognozy oddziaływania na środowisko.

    Fakty: Tak generalna teza nie pojawia się w Raporcie. Ponownie wskazujemy, że Raport odnosi się do prowadzenia wycinek w okresie 01.01.2020 - 17.03.2021 pomimo braku zatwierdzonych Planów Urządzenia Lasu dla 46 analizowanych nadleśnictw w Polsce. Faktem jest, że wycinki bez zatwierdzonego PUL przeprowadzono na bazie prowizorycznego planu finansowo-gospodarczego, który nie jest przedmiotem konsultacji społecznych. Dodatkowo warto wskazać, że w samym tylko Nadleśnictwie Suchedniów wycięto ponad 40 tys. m3 drzew, zanim projekt PUL trafił do konsultacji społecznych.

Biorąc pod uwagę powyższe, oświadczenie Lasów Państwowych w wielu miejscach nie odnosi się do tez raportu, ale jest swobodną i nieprawidłową interpretacją jego wniosków. Dodatkowo zawiera manipulacje i nieprawdziwe informacje, które wprowadzają w błąd opinię publiczną.

Fragment kończący oświadczenie daleko wykracza poza dopuszczalną krytykę i stanowi pomówienie naszej organizacji. Takie działanie jest najwyższym dowodem na brak argumentów merytorycznych na obronę stawianych przez LP tez. W tym miejscu warto wskazać, że Pracownia na rzecz Wszystkich Istot jest organizacją o niepodważalnym dorobku dla ochrony przyrody w Polsce. Sugerowanie pozamerytorycznych podstaw działalności organizacji pożytku publicznego z 30-letnim stażem nie licuje z powagą administracji publicznej i spotka się z naszą zdecydowaną reakcją.

Kontakt:
Sylwia Szczutkowska, Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
tel.: 512 281 664, [email protected]


Przypisy:

  1. https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/Media/Default/Publikacje/GUS_lesnictwo_2020.pdf, str. 102/slajd 104.
  2. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_20_2152
  3. https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/0E07A55164
  4. https://unece.org/env/pp/cc/accc.c.2018.158_poland