Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych zagraża środowisku i utrudnia dostęp do sprawiedliwości

Rządowe Centrum Legislacji prowadzi obecnie konsultacje społeczne projektu ustawy o korytarzach przesyłowych. Wprawdzie do udziału w nich zaproszono jedynie organizacje branżowe, niemniej sprawa dotyczy zarówno całości społeczeństwa, jak i ochrony środowiska. Warto przyjrzeć się projektowanej zmianie prawa.

Urządzenia przesyłowe (które lokalizuje się w korytarzach przesyłowych) to m.in.:

• linie elektroenergetyczne
• wodociągi
• gazociągi
• linie ciepłownicze
• linie kanalizacyjne

Projekt ustawy przewiduje znaczne uproszczenie realizacji tego typu inwestycji, co samo w sobie zasługuje na uznanie. Kontrowersyjne jest jednak wprowadzenie tych zapisów, które stoją w opozycji do uszanowania prawa własności i ochrony środowiska. Warto zwrócić uwagę na przykładowe zmiany:

• w ramach decyzji dot. korytarzy przesyłowych nie będzie dopuszczalne przeprowadzenie ponownej oceny oddziaływania na środowisko; dziś zdarza się, że na etapie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (poprzedzającej inne decyzje „budowlane”) nie jest możliwe określenie wszystkich istotnych aspektów przyrodniczych, dlatego nakazuje się przeprowadzenie ponownej OOŚ w celu ich doprecyzowania ; po wprowadzeniu w życie nowych przepisów nie byłoby to już możliwe;
• decyzja o pozwoleniu na budowę urządzenia przesyłowego miałaby obejmować aspekty usuwania drzew i krzewów; w praktyce oznacza to, że zagadnienia ochrony zieleni byłyby już prowadzone przez organy administracji architektoniczno – budowlanej, a nie administracji ochrony środowiska;
• inwestycje liniowe (tu: urządzenia przesyłowe) byłyby wyłączone z zakresu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych – czyli nie wymagałyby procedur odrolnienia i wylesienia (mających wpływ na ochronę lasów i gruntów rolnych), a ustalenia w tym zakresie przybrałyby postać niewiążących opinii, a nie tak jak dotychczas – wiążących decyzji administracyjnych;
• ustawa przewiduje „legalizację” tych urządzeń przesyłowych, które zostały wybudowane nielegalnie (w tym – przy braku poszanowania prawa własności);
• jeżeli osoba fizyczna zaskarży do sądu administracyjnego decyzję o ustanowieniu korytarza przesyłowego i zażąda wstrzymania jej wykonania (tzn. zakazu budowy do czasu sądowego rozstrzygnięcia sprawy), to sąd będzie mógł zażądać uiszczenia kaucji w wysokości od 500 do 5000 zł (w przypadku innych podmiotów, np. organizacji ekologicznych, kaucja ta będzie miała wysokość 5-50 tys. zł).

Projekt ustawy zawiera wiele koniecznych zapisów wpływających na przyspieszenie realizacji inwestycji. Jednocześnie zawiera on takie zapisy, które będą prowadziły do akceptacji łamania prawa. Przypomnijmy – wiele decyzji jest uchylanych przez sąd administracyjny z tego powodu, że są one wydane w sposób niezgodny z prawem. Projektowane rozwiązania przewidują utrudnienia w dostępie do sądu oraz prowadzenie postępowania w taki sposób, by możliwe było działanie metodą faktów dokonanych. Mając na uwadze rozwój społeczeństwa obywatelskiego – część projektu ustawy jest nie do przyjęcia.

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot wyraża przekonanie, że usprawnieniu ścieżki decyzyjnej dla urządzeń przesyłowych nie może towarzyszyć zmniejszenie rangi przepisów o ochronie środowiska oraz o dostępie do sprawiedliwości przed sądem. Pełne stanowisko Pracowni zostanie przekazane Ministerstwu Gospodarki.

Konsultacje społeczne trwają do 16 lutego 2012 r. Uwagi można przesyłać na adres: [email protected].

Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem dostępny jest w internecie na stronach Centrum Legislacyjnego Rządu.