Inicjatywa Ustawodawcza „Oddajcie parki narodowi” w Sejmie
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Kolejny krok na drodze do skuteczniejszej ochrony najcenniejszych terenów przyrodniczych. 20 stycznia Sejm rozpoczął pracę nad projektem ustawy, który poparło 250 tysięcy polskich obywateli.
Wczoraj odbyło się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu o zmianie ustawy o ochronie przyrody. Przed Wysoką Izbą Komitet Inicjatywy Ustawodawczej reprezentował Krzysztof A. Worobiec – prezes Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba”, członek Komitetu oraz stały współpracownik miesięcznika Dzikie Życie. W swoim wystąpieniu szczegółowo przedstawił cele projektu i omówił proponowane zmiany w ustawie o ochronie przyrody. Nowa ustawa zapewniałaby skuteczną ochronę polskiej przyrody oraz stabilność zatrudnienia dyrektorów parków narodowych.
Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody [Sprawozdanie Stenograficzne z 83 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 20 stycznia 2011 r., punkt 17. porządku dziennego na stronach 195-210]
Konieczność modyfikacji prawa jest niezaprzeczalna. W trybie obecnie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. nie utworzono ani nie powiększono żadnego parku narodowego, choć wiadomo, że najcenniejsze przyrodnicze fragmenty Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, Pogórza Przemyskiego, Puszczy Białowieskiej czy Jury wciąż pozostają bez ochrony.
Prezes „Sadyby” słusznie zauważył, że ze względu na rangę obiektów o najwyższych walorach przyrodniczych kompetencje do tworzenia parków narodowych powinna mieć najwyższa władza krajowa, czyli rząd lub parlament. Taka praktyka stosowana jest m.in. w Niemczech, Austrii, Danii, Szwecji, Hiszpanii, Kanadzie, Nowej Zelandii, Estonii i Czechach. Inaczej jest w Polsce, gdzie zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o ochronie przyrody najwyższa władza kraju nie może samodzielnie podejmować decyzji o utworzeniu lub powiększeniu obszaru parku narodowego, pomimo iż do priorytetowych zadań państwa (zawartych w polskiej konstytucji oraz w dokumentach strategicznych państwa) należy zapewnienie należytej ochrony dziedzictwa przyrodniczego.
W dyskusji głos zabrali przedstawiciele klubów i kół poselskich. Wszyscy opowiedzieli się za przekazaniem projektu odpowiednim komisjom do dalszej pracy nad projektem. Część posłów wyraziło uznanie dla dużej ilości głosów poparcia dla inicjatywy „Oddajcie parki narodowi”.
Przypomnijmy: Obywatelska Inicjatywa Ustawodawcza „Oddajcie parki narodowi” zaangażowała w akcję zbierania głosów poparcia pod projektem nowelizacji ustawy kilkanaście organizacji ekologicznych i setki wolontariuszy. Od sierpnia do listopada 2010 r. wszystkie działania Komitetu i osób wspierających ukierunkowane były na jeden cel – zmianę przepisów ustawy o ochronie przyrody, a w konsekwencji skuteczną ochronę terenów przyrodniczo cennych. Zmiana dotyczy przepisów, które uzależniają powołanie lub powiększanie parków narodowych od zgody samorządów lokalnych, co obecnie powoduje, że o dziedzictwie przyrodniczym na skalę kraju, Europy i świata decyduje wąska grupa lokalnych władz. Konsekwencją obecnie funkcjonującej ustawy jest niedostateczna ochrona unikalnych i zagrożonych zniszczeniem wartości przyrodniczych, które powinny podlegać najwyższym formom ochrony przyrody. Jedyną szansą na objęcie ochroną całej Puszczy Białowieskiej, ale i powołanie kolejnych parków narodowych (Jurajskiego, Mazurskiego czy Turnickiego), jest zmiana prawa. Podczas akcji zebrano ćwierć miliona głosów popierających działania Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej.
Mamy nadzieję, że posłowie – niezależnie od opcji politycznej – podejmą rzetelną pracę na rzecz polskiej przyrody, społeczeństwa i praworządności, gdyż obecne prawo, odbierające państwu możliwość realizowania ogólnonarodowych strategii i ochrony przyrody na obszarach będących jego własnością, jest po prostu niesprawiedliwe.
