Droga Unisław Śląski – Sokołowsko niezgodna z prawem

14 maja 2009 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska odrzucił zażalenie Burmistrza Gminy Mieroszów na postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu, w którym odmówiono zgody na budowę drogi „Unisław Śląski – Sokołowsko”. Tym samym, po raz kolejny okazało się, że próba budowy tej drogi jest niezgodna z przepisami o ochronie przyrody.

Przypomnijmy: w 2006 roku Burmistrz Gminy Mieroszów pozyskał środki finansowe z Unii Europejskiej na budowę drogi Unisław Śląski – Sokołowsko w Górach Kamiennych na Dolnym Śląsku. Przesłanką budowy tej drogi były trudności w obecnym dojeździe do położonego w dolinie Sokołowska – miejscowości o wysokich walorach kulturowych i klimatycznych (jedno z pierwszych uzdrowisk europejskich; słynne szwajcarskie Davos zostało wybudowane na wzór Sokołowska).

Zbyt niski wiadukt nad jedyną drogą dojazdową powoduje, że do miejscowości utrudniony dojazd mają niektóre wysokie samochody (najwyższe wozy straży pożarnej, wysokie autokary turystyczne, tiry). Próba przebudowy istniejącego dojazdu nie jest popularna wśród podmiotów za to odpowiedzialnych. Brak porozumienia pomiędzy zarządcą linii kolejowej, administratorem drogi i gminą spowodował, że Burmistrz Mieroszowa wybrał wariant polegający na budowie nowej drogi. Nieszkodzący przyrodzie wariant alternatywny (przebudowa obecnego dojazdu do Sokołowska) został odrzucony jako „niemożliwy do realizacji”.

Na zlecenie inwestora – gminy Mieroszów, powstała ekspertyza jednoznacznie wskazująca na to, że planowana droga znacząco negatywnie wpłynie na przyrodę i że tego wpływu nie da się należycie zrekompensować, wobec czego należy zrealizować inwestycję w innym wariancie, który będzie polegał na przebudowie istniejącego dojazdu do Sokołowska

mówi Radosław Ślusarczyk ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Wnioski które można wyciągnąć z historii starań o budowę drogi Unisław Śląski – Sokołowsko w Górach Kamiennych:

1. Jeżeli są możliwe do realizacji takie warianty inwestycji, które nie szkodzą przyrodzie, to niezgodne z prawem jest przedsięwzięcie realizowane w wariancie negatywnie oddziałującym na chronione siedliska i gatunki przyrodnicze w obszarach Natura 2000; nie ma przy tym znaczenia istnienie przesłanek w postaci nadrzędnego interesu publicznego.
2. Niedoszacowanie zagadnień ochrony środowiska na etapie składania wniosku o dofinansowanie inwestycji ze środków Unii Europejskiej może skutkować poważnymi stratami finansowymi (Gmina Mieroszów bezpowrotnie utraciła możliwość refundacji z funduszy unijnych poniesionych kosztów prac towarzyszących budowie drogi).
3. Kluczowym narzędziem unikania konfliktów na linii przyroda – infrastruktura jest efektywna współpraca wielu podmiotów.

Warto zaznaczyć, że Góry Kamienne to obszar europejskiej sieci ochrony przyrody „Natura 2000” oraz korytarz ekologiczny istotny dla zachowania relacji przyrodniczych w Sudetach. Ponadto, obszar ten jest objęty ochroną w ramach Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich. Planowana kilkukilometrowa droga przebiegałaby przez jeden z najcenniejszych fragmentów obszaru Natura 2000. W rejonie jej oddziaływania znalazłoby się 56 chronionych gatunków roślin i zwierząt oraz 3 typy rzadkich siedlisk przyrodniczych. Ponadto, zaburzyłaby ona funkcjonowanie korytarza ekologicznego.

Mimo stwierdzonych faktów przyrodniczych, w 2007 roku Wojewoda Dolnośląski (organ odpowiedzialny w ówczesnym czasie za nadzór nad obszarami Natura 2000) zgodził się na budowę tej drogi. Od jego postanowienia organizacje ekologiczne (Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Polski Klub Ekologiczny) odwołały się do Ministra Środowiska, który uchylił stanowisko Wojewody. Minister wskazał, że warianty alternatywne istnieją (jest nim przebudowa istniejącego dojazdu), a fakt braku porozumienia pomiędzy innymi podmiotami, podobnie jak przesłanki ekonomiczne, nie jest dowodem na brak wariantu alternatywnego.

W reakcji na stanowiska Ministra, Wojewoda Dolnośląski wydał postanowienie, w którym odmówił zgody na budowę drogi. Minister Środowiska uchylił to postanowienie, ponieważ było ono zbyt słabo udowodnione – Burmistrz Mieroszowa upierał się, że wariant alternatywny jest niewykonalny ze względów technicznych. Wobec powyższego, na zlecenie Wojewody powstała niezależna ekspertyza budowlana wskazująca na to, że jest co najmniej kilka technicznych rozwiązań alternatywnych związanych z przebudową istniejącego dojazdu. Tym samym, w 2009 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu (który pod koniec 2008 r. przejął od Wojewody kompetencje w zakresie nadzoru nad obszarami Natura 2000) stwierdził, że wobec istnienia wariantów alternatywnych, nie może się zgodzić na budowę drogi. Zażalenie na to postanowienie złożył Burmistrz Mieroszowa, jednak ze względów prawnych Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska stwierdził niedopuszczalność zażalenia.

W rezultacie należy uznać, że nie dojdzie do budowy drogi Unisław Śląski – Sokołowsko, ponieważ istnieją rozwiązania alternatywne. Faktycznym utrudnieniem poprawy dojazdu do Sokołowska nie jest wiadukt, a problemy z nawiązaniem efektywnej współpracy pomiędzy zarządcą linii kolejowej (PKP), zarządcą drogi (starostą powiatu wałbrzyskiego) a gminą Mieroszów.

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Osoba kontaktowa: Radosław Ślusarczyk
tel. 660 538 329; e-mail: [email protected]
ul. Jasna 17, 43-360 Bystra
tel.: (+48) 33 817 14 68