Kasprowy w Brukseli. Urzędnicy łamią prawo

Jedenaście organizacji ekologicznych – Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Liga Ochrony Przyrody, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Klub Przyrodników, Greenpeace, Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”, Towarzystwo na rzecz Ziemi, Towarzystwo na rzecz Ochrony Przyrody, Federacja Zielonych – Grupa Krakowska, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, Fundacja Instytut Spraw Obywatelskich, w dniu 20 kwietnia 2006 r. skierowało skargę do Komisji Europejskiej na decyzję administracji państwowej w sprawie rozbudowy kolei linowej z Kuźnic na Kasprowy Wierch, która spowoduje zwiększenie przewozowości kolei ze 180 osób/godz. do 360 osób/godz. Rozbudowa ta ma być podjęta bez oceny skutków jej funkcjonowania i wpływu na przyrodę Tatr.

Postanowienie Burmistrza Zakopanego – Piotra Bąka, z dnia 24 marca 2006 r. oraz decyzja Wojewody Małopolskiego – Witolda Kochana z dnia 16 kwietnia 2006 r., oznacza naruszenie prawa polskiego z art. 33, 34, 35 i 35a ustawy o ochrony przyrody w zw. z art. 52 ust. 1 i 1b oraz art. 51 ust. 2 ustawy POŚ oraz prawa wspólnotowego – art. 6.3 i 6.4 dyrektywy 92/43 oraz art. 5-10 dyrektywy 85/337.

Wydanie przez Burmistrza postanowienia o braku konieczności sporządzenia raportu w konsekwencji wyklucza udział opinii publicznej, co prowadzi do całkowitego pozbawienia organizacji ekologicznych możliwości udziału w postępowaniu administracyjnym. Obecnie zostały wyczerpane możliwości organizacji społecznych na gruncie polskiego prawa. W myśl zasady ochrony przyrody Tatr oraz stojąc na straży poszanowania prawa, kierujemy swoją skargę do rozpatrzenia przez Komisję Europejską.

Organizacje społeczne zarzucają Rzeczpospolitej Polskiej, że działając poprzez organy administracji publicznej, w tym poprzez Ministra Środowiska i Burmistrza Miasta Zakopane, we współdziałaniu z Wojewodą Małopolskim i Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Zakopanem, dopuściła się złamania obowiązujących przepisów prawa wspólnotowego, a w szczególności art. 6 (3) dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory.

Ponadto, zarzucamy Rzeczpospolitej Polskiej, działającej poprzez organy administracji publicznej - Burmistrza Miasta Zakopane oraz Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zakopanem, złamanie postanowień art. 6(4), art. 6(6) i art. 10a dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 roku w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko.

Inwestycja polegająca na rozbudowie kolei linowej „Kuźnice – Kasprowy Wierch” ma być zrealizowana na obszarach objętych ochroną ścisłą w sercu obszaru Natura 2000, na którym występują gatunki priorytetowe. Jest to inwestycja, która powinna zgodnie z art. 6(3) dyrektywy siedliskowej podlegać odpowiedniej ocenie jej skutków dla danego obszaru z punktu widzenia założeń jego ochrony. Ponadto jest przedsięwzięciem, które nie jest bezpośrednio związane lub konieczne do zagospodarowania terenu chronionego Naturą 2000.

Rozbudowa kolei linowej nie służy również celom ochrony przyrody w parku narodowym, a jej realizacja spowoduje naruszenie zakazów obowiązujących na jego terenie (w tym zakazów, o których mowa w art. 15).

Zgodnie z obowiązującym prawem rozbudowa kolei linowej na terenie Tatrzańskiego PN i obszarze Natura 2000 – „Tatry”, wymaga przeprowadzenia tzw. oceny habitatowej, która wynika z postanowień prawa wspólnotowego (Dyrektywa Habitatowa 92/43/EWG). Zgodnie z art. 6 ust. 3 Dyrektywy z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory jasno wskazane jest, że każde przedsięwzięcie, które nie jest bezpośrednio związane lub konieczne dla ochrony walorów ostoi Natura 2000, ale które może na nie w istotny sposób oddziaływać, podlega odpowiedniej ocenie skutków z punktu widzenia założeń ochrony. Przedsięwzięcie może zostać zrealizowane dopiero po upewnieniu się, że nie wpłynie ono niekorzystnie na dany teren, po uzyskaniu opinii całego społeczeństwa.

W świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) nawet przedsięwzięcia o małej skali mogą mieć znaczący wpływ na środowisko, jeśli są zlokalizowane na obszarach, na których elementy środowiska, wymienione w art. 3 dyrektywy 85/337, takie jak fauna, flora, gleba, woda, klimat, dziedzictwo kulturowe, są wrażliwe na najmniejsze zmiany (C – 392/26 p.66). W przypadku rozbudowy kolei linowej na Kasprowy Wierch orzecznictwo ETS powinno mieć zastosowanie.

W świetle obowiązujących przepisów oraz orzecznictwa ETS-u każde przedsięwzięcie, które niesie z sobą ryzyko naruszenia założeń ochrony obszaru Natura 2000, należy uznać za przedsięwzięcie mogące oddziaływać na przedmiotowy obszar w sposób istotny. „Odpowiednia ocena wpływu” oznacza, zgodnie z orzecznictwem ETS-u, że przed udzieleniem pozwolenia na rozbudowę powinny zostać określone, zgodnie z najlepszą wiedzą naukową w tej dziedzinie, wszystkie aspekty przedsięwzięcia, mogące osobno lub w połączeniu z innymi przedsięwzięciami oddziaływać na założenia ochrony tego obszaru (C-127/02, pkt. 61).

Burmistrz Miasta Zakopane, Wojewoda Małopolski, Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zakopanem nie dokonali oceny „istotności wpływu na siedlisko” Natury 2000. Tym samym, Burmistrz nie chciał dopuścić do wykonania raportu OOŚ, pomimo pełnienia przez niego funkcji członka w Państwowej Radzie Ochrony Przyrody oraz członka Rady Naukowej Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż Burmistrz Zakopanego oraz Wojewoda Małopolski wydali wadliwą decyzję z ewidentnym naruszeniem prawa.

Szkodliwość tej decyzji wiąże się z trzema aspektami: prawnym, społecznym oraz przyrodniczym, dlatego, apelujemy do Ministra Środowiska o powstrzymanie realizacji tej inwestycji. Dzisiaj istnieje jeszcze możliwość by na etapie krajowym można było zapobiec dewastacji Tatr i łamaniu prawa

mówi Radosław Ślusarczyk ze Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Aspekt prawny, decyzja ta jest wydana z naruszeniem przepisów prawa krajowego oraz wspólnotowego. Urzędnicy państwowi (Burmistrz Zakopanego, Powiatowy Inspektor Sanitarny, Wojewoda Małopolski) posiadali wystarczającą wiedzę prawną, z której wynikało jednoznacznie, iż sporządzenie Raportu Oceny na Środowisko dla tej inwestycji jest konieczne. Pomimo tego wydali wadliwą decyzję.

Aspekt społeczny, został zignorowany głos instytucji doradczych (Wojewódzkiej Rady Ochrony Przyrody woj. małopolskiego, Rady Naukowej TPN, prawników Ministerstwa Środowiska), wybitnych – autorytetów naukowych (list otwarty do Ministra Środowiska 79 wybitnych przyrodników z tytułem profesorskim), przyrodników z instytucji badawczych – Prof. dr. hab. Zbigniewa Mirka (Instytut Botaniki PAN) i Prof. dr. hab. Henryka Okarmy (Instytut Ochrony Przyrody PAN), oraz organizacji społecznych (stanowisko Pracowni na rzecz Wszystkich Istot z dnia 17.01.2006 r.). Państwowi urzędnicy podjęli wadliwą decyzję, która zapewni interes ekonomiczny Polskim Kolejom Linowym. Konsekwencje tych decyzji mogą odczuć wszyscy podatnicy, jeśli na Polskę zostaną nałożone dotkliwe kary finansowe, za nieprzestrzeganie unijnych przepisów dotyczących obszarów chronionych siecią Natura 2000.

Aspekt przyrodniczy, Tatry są najcenniejszym i najwyższym masywem pomiędzy Alpami i Kaukazem, z charakterystycznym, alpejskim krajobrazem i typowym układem stref klimatyczno-roślinnych. Jest to obszar o wyjątkowym znaczeniu dla ochrony bioróżnorodności. Występuje tu 33 typy siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 15 gatunków zwierząt i 7 gatunków roślin z załącznika II tej dyrektywy (w tym 6 gatunków priorytetowych). Jedyne w Polsce ostoje kozicy i tatrzańskiej odmiany świstaka, reprezentujących izolowane populacje tatrzańskie. Tatry to także centrum endemizmu w tej części Europy oraz miejsce naturalnego występowania dużych drapieżników. Nie wykonanie raportu powoduje brak informacji na temat skutków przyrodniczych zniszczeń, jakie powoduje budowa tej inwestycji. Tylko rzetelnie przeprowadzona procedura oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, może dać odpowiedź na pytanie: w jaki sposób zwiększenie przepustowości kolei (ze 180 do 360 osób/godz.) będzie oddziaływać na środowisko przyrodnicze Tatr. Przypuszczamy, że instytucje państwowe nie chciały znać wpływu tej inwestycji na przyrodę Tatr.

Na dziś wiadomo, że w trakcie budowy planuje się loty śmigłowca, wycinkę drzewostanu na trasie budowy nowej kolei (stanowisko limby w rezerwacie ścisłym pod Kasprowym Wierchem), prace budowlane na terenie bytowania kolonii świstaka.

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Osoba kontaktowa: Radosław Ślusarczyk, członek Zarządu PNRWI
tel. 606 950 329; e-mail: [email protected]
ul. Jasna 17, 43-360 Bystra
tel.: 33 817 14 68