Wycinka w Puszczy Białowieskiej – oto efekt skandalicznie prowadzonej inwestycji drogowej w najcenniejszym lesie w Polsce
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Od 15 listopada pod topór idą drzewa na terenie Puszczy Białowieskiej. Wycinkę w pasie 4 metrów od drogi na odległości ponad 3,5 km prowadzą Lasy Państwowe. Powodem jest przebudowa drogi wojewódzkiej 687 Nowosady – Narewka. Weryfikacja dokumentów dokonana przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot wykazała jednak rażące naruszenia, dlatego organizacja złożyła wniosek o natychmiastowe wstrzymanie prac. Lasy Państwowe nie wstrzymały prac i dziś drzewa są wciąż wycinane w cennym obszarze Puszczy.
Interwencja podjęta przez Pracownię wykazała brak obowiązkowego nadzoru przyrodniczego nad inwestycją oraz brak uzyskania stosownych decyzji derogacyjnych. Wniosek o wstrzymanie prac został złożony do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku oraz Lasów Państwowych. Zagrożone cięciem są m.in. potencjalne siedliska pachnicy dębowej w oddziale 77a i 77b w Nadleśnictwie Browsk.
Inwestycja dotyczy rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 687 na odcinku Juszkowy Gród-Zwodzieckie wraz z budową drogi po nowym śladzie jako obejście miejscowości Bondary, Lewkowo Nowe i Narewka. Inwestorem jest Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich. Decyzję środowiskową dla przedsięwzięcia wydano w 2016 r., jednak postanowieniem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z 2022 r. stwierdzono jej aktualność. Na tej podstawie w maju 2024 r. Wojewoda Podlaski wydał zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Inwestycja została wyceniona na 250 mln zł, z czego 200 mln ma pochodzić z Programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027.
Wydawać by się mogło, że prowadzenie prac w Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO będzie spełniać najwyższe normy. Niestety doszło do skandalicznego naruszenia standardów realizacji inwestycji drogowych. Podczas wycinki przeprowadzonej w obszarze leśnym Puszczy Białowieskiej nie zapewniono obowiązkowego nadzoru przyrodniczego nad inwestycją, pomimo że był to warunek decyzji środowiskowej. Rolą nadzoru miała być m.in. kontrola drzew pod kątem obecności chronionych gatunków nietoperzy. Brak nadzoru jest równoznaczny z zagrożeniem zabijania chronionych zwierząt i niszczeniem siedlisk przyrodniczych. To m.in. ustanowienie nadzoru przyrodniczego nad inwestycją było podstawą do stwierdzenia braku znaczącego negatywnego oddziaływania inwestycji na obszar Natura 2000
– mówi Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.
Jak wskazują przyrodnicy, inwestycja nie uzyskała adekwatnych do skali zagrożeń decyzji derogacyjnych. Wycinkę przeprowadzono m.in. w grądzie - siedlisku przyrodniczym stanowiącym przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska PLC200004 dla którego Plan Zadań Ochronnych nakazuje utrzymanie co najmniej obecnej powierzchni siedliska. Zagrożony wycinką nadal pozostaje drzewostan dębowy w wieku nawet 110 lat. Drzewa te stanowią potencjalne siedlisko pachnicy dębowej stanowiącej przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska oraz innych ściśle chronionych prawem organizmów saproksylicznych i epifitycznych.
Brak nadzoru przyrodniczego wbrew decyzji środowiskowej i wycinka drzew bez oglądania się na chronione gatunki wskazuje na skandaliczne naruszenie standardów środowiskowych przy tej inwestycji. Dlatego oczekujemy natychmiastowego wstrzymania prac oraz przeprojektowana inwestycji tak, aby na odcinku Puszczy Białowieskiej ograniczyć zajętość terenu do minimum. Inwestycja została przeskalowana, zaprojektowana z rozmachem, ale poskąpiono nadzoru przyrodniczego. Doszło do zniszczeń w terenie, a takie zaniedbanie grozi wstrzymaniem dofinansowania ze środków unijnych. Niech to będzie przestroga dla innych, jak nie należy realizować inwestycji
– mówi Ślusarczyk.
Puszcza Białowieska stanowi obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Białowieska PLC200004 będący jednocześnie specjalnym obszarem ochrony siedlisk. Puszcza podlega także ochronie jako Obiekt Światowego Dziedzictwa UNESCO. Realizacja inwestycji w obszarze o tak wysokiej randze przyrodniczej musi charakteryzować się najwyższą dbałością o jakość dokumentacji, prawidłową realizacją ustaleń procedury oceny oddziaływania na środowisko, a na etapie wykonania przedsięwzięcia rzetelnym nadzorem inwestorskim i przyrodniczym.