Bytomskie nietoperze mogą spać spokojnie – kontrowersyjne osiedle w Suchej Górze nie powstanie!

Na obszarze chronionym europejskim prawem ochrony przyrody Natura 2000 w Bytomiu Suchej Górze planowano budowę osiedla domów wielorodzinnych (7 i 11 budynków). Inwestorem i pomysłodawcą osiedla jest firma Expedite II. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach nie wyraziła jednak zgody na osiedle, które mogłoby zniszczyć unikatowy w skali kraju skarb przyrody – jedno z największych zimowisk nietoperzy w Europie.

Planowane osiedle miałoby powstać w bezpośrednim sąsiedztwie głównego wlotu do miejsc zimowisk i bytowania nietoperzy. W tarnogórsko-bytomskich pogórniczych chodnikach i sztolniach, schronienie znalazło bowiem kilkanaście tysięcy osobników aż 8 chronionych gatunków nietoperzy, w tym m.in. nocka dużego – gatunku niezwykle rzadkiego i chronionego prawem wspólnotowym (to właśnie w bytomskich podziemiach znajduje się największe w Europie skupisko jego zimujących osobników!).

19 lutego br. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach nie uzgodnił jednak warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod budowę 7 i 11 budynków osiedla. W swej decyzji na temat tego, jakie zagrożenia dla nietoperzy i ich siedliska mogłaby spowodować budowa i użytkowanie osiedla, Dyrektor napisał: „Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego organ nie ma podstaw do stwierdzenia, że jest możliwe ustalenie warunków zabudowy dla proponowanego zagospodarowania terenu, które byłoby zgodne z przepisami ustawy o ochronie przyrody oraz Dyrektywy Siedliskowej”. Inwestor, nie dostarczył bowiem żadnych materiałów, na podstawie których możnaby jednoznacznie stwierdzić, że taka zabudowa nie wpłynie negatywnie na zimowiska nietoperzy i same zwierzęta. Decyzja Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska jest słuszna i zgodna z literą wspólnotowego prawa ochrony przyrody, które nakazuje w procesie wydawania decyzji, bezwzględne kierować się „zasadą przezorności”.

Budowa 7 i 11 budynków mieszkalnych to nie pierwsze próby zniszczenia tego niezwykle cennego fragmentu przyrody. Jeszcze do września ubiegłego roku inwestor planował powstanie dużo większego osiedla – na ponad 150 mieszkań, ale i w tym przypadku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wspierany organizacjami ekologicznymi odmówił uzgodnienia inwestycji. Teraz inwestor postanowił sprytnie podzielić jedną inwestycję na 2 części i wystąpić nie wiadomo dlaczego o dwa odrębne pozwolenia kolejno na 7 i 11 domów. Jednak i ta droga nie okazała się skuteczna.

Obszar wokół głównych otworów wlotowych prowadzących do podziemi podlega bardzo silnej presji inwestycyjnej. Inwestorem i pomysłodawcą osiedla jest firma Expedite II, która wraz z Ośrodkiem Dolomity Sportowa Dolina od lat realizuje duże inwestycje budowlane na obszarze suchogórskich wyrobisk podolomitowych. Od kilku lat działa tam i intensywnie się rozbudowuje ośrodek narciarski oraz duże osiedle domków jednorodzinnych „Zielone Wzgórza”.

Według badań naukowych (Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie) obecne funkcjonowanie ośrodka w sposób znaczący ograniczyło bazę pokarmową nietoperzy, co skutkuje dla nich mniejszą ilością pożywienia, a tym samym mniejszą ilością zapasów tłuszczu na zimę. Zbyt mała ilość zgromadzonych zapasów i niepokojenie nietoperzy może wybudzić je z zimowego snu i skutkować nawet śmiercią.

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot od początku pojawienia się planów inwestycyjnych uczestniczy w postępowaniach planowania zabudowy tego obszaru.

Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie to nasz przyrodniczy skarb nie tylko regionalny, ale i narodowy. Dlatego kierując się wspólnotową „zasadą przezorności” naszym obowiązkiem jest niedopuszczenie do utraty jego wartości poprzez realizację kolejnych inwestycji mogących wpłynąć na zaburzenia siedliskowe i śmiertelność nietoperzy

mówi Iwona Kukowka ze Stowarzeszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie to jeden z największych systemów podziemnych na świecie, zlokalizowany pomiędzy Bytomiem i Tarnowskimi Górami. W skład ostoi wchodzi rozległy i skomplikowany system poziemnych wyrobisk, będących pozostałością po trwającym kilkaset lat górnictwie wapieni kruszconośnych. Unikalne wyrobiska powstawały od XII do XX wieku. Obecnie liczą ponad 300 km chodników, którym towarzyszą liczne komory i wybierki. Do wnętrza podziemi prowadzą sztolnie odwadniające oraz szereg szybów i odsłonięć w kamieniołomach. Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie cechują się różnorodną szatą naciekową i swoistymi układami biocenotycznymi. W podziemiach tych zimuje co najmniej kilkanaście tysięcy nietoperzy. Jest to drugie co do wielkości zimowisko nietoperzy w Polsce. Stwierdzono tu zimowanie 8 gatunków, w tym nocka dużego – gatunku z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Ostoja jest jednym z dwóch największych w kraju zimowisk gacka brunatnego. Wyrobiska są wykorzystywane przez nietoperze również w okresie letnim. Obszar został włączony do Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych Natura 2000 (Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie PLH240008).

Czytaj więcej:

• Nietoperze z Bytomia uratowane (dziennik.pl, 04.03.2009)

Więcej informacji:
Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Osoba kontaktowa: Iwona Kukowka
tel: 33 817 14 68, e-mail: [email protected]
ul. Jasna 17, 43-360 Bystra k. Bielska Białej