PRACOWNIA 12.12.2005

Budowa Via Baltica wstrzymana!

Minister Środowiska Jan Szyszko podjął decyzję o uchyleniu pozwoleń dla budowy drogi ekspresowej S-8 (Via Baltica) na Podlasiu, jako niezgodnych z prawem ochrony środowiska. Poprzez swoją decyzję udowodnił, że prawo chroniące bezcenne wartości przyrodnicze w naszym kraju zaczyna być w końcu respektowane. Minister uchylił (12.12) decyzje wojewody podlaskiego o pozwoleniu na realizacje nowych odcinków drogi krajowej nr 8 (planowanej Via Baltica), przechodzących przez fragmenty Puszczy Knyszyńskiej i Augustowskiej (Dolina Rospudy) o ogromnej wartości przyrodniczej.

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot jest jedną z kilku organizacji, które zaskarżyły do Ministra Środowiska decyzję wojewody podlaskiego w sprawie budowy odcinka drogi ekspresowej Augustów – Suwałki.

Poprzedni Minister Środowiska Podgajniak – obiecał drogowcom automatyczne odrzucenie skarg i protestów społecznych – jednak nie zdążył tego zrobić za swojej kadencji. Podejmowane próby „załatwienia sprawy” poprzez znajomości oraz wywieranie nieoficjalnych nacisków przez urzędników Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Białymstoku, samorządowców oraz podlaskich parlamentarzystów nie odniosły skutków.

Decyzja obecnego Ministra była w pełni uzasadniona - za przyjęciem takiego stanowiska przemawiało wiele poważnych argumentów merytorycznych i ekonomicznych. Dwa ministerialne organy doradczo – opiniodawcze (Krajowa Komisja ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz Państwowa Rada Ochrony Przyrody) stwierdziły zasadność skarg organizacji pozarządowych. Również dwaj niezależni eksperci ds. prawa ochrony środowiska – doktor Witold Wołoszyn i mecenas Michał Behnke stwierdzili, iż decyzje wojewody zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa.

Nowe inwestycje na planowanej drodze Via Baltica były od dawna obiektem zainteresowania ze strony instytucji europejskich. Komisja Europejska, po wstępnej analizie skarg dotyczących obwodnicy Augustowa, stwierdziła możliwość naruszenia dyrektyw (dotyczących sieci Natura 2000) oraz zaproponowała przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w tym przypadku. W sprawie inwestycji na planowanej Via Baltica interweniują obecnie eurodeputowani, poprzez swoje interpelacje do Komisji Europejskiej. Na swoim ostatnim posiedzeniu Sekretariat Stały Konwencji Berneńskiej (międzynarodowa konwencja o ochronie dziko żyjących roślin i zwierząt oraz ich siedlisk) zaprosił stosowne podmioty do składania relacji dotyczących wypełnienia Rekomendacji nr 108 (2003), które w przypadku uprawomocnienia omawianych decyzji wojewody podlaskiego zostałyby ewidentnie pogwałcone.

„Uważamy, iż przyznanie się do błędu na tym etapie będzie dla GDDKiA mniejszą kompromitacją, niż interwencja Komisji Europejskiej w trakcie realizacji inwestycji, co mogłoby poskutkować ich wstrzymaniem i nałożeniem wysokich kar. Drogowcy muszą przyjąć do wiadomości, że sieć obszarów chronionych Natura 2000 nie została wyznaczona po to, by realizować na niej inwestycje drogowe” – mówi Radosław Szymczuk z Pracowni. Dodaje: „Jak wykazują opracowania inżynierów w przypadku odcinka drogi Augustów – Suwałki warianty alternatywne istnieją, są znacznie tańsze i mają porównywalną długość. Dlatego organizacje ekologiczne uważają, że budowa drogi np. przez sam środek bagiennej doliny Rospudy jest nonsensem i marnotrawstwem publicznych środków. Uważamy iż TIRy przemierzające drogę Warszawa – Budzisko powinny mieć możliwość korzystania z krótszej drogi nr 61 (przez Łomżę). Droga nr 8 i korytarz Via Baltica nie mogą być traktowane przez GDDKiA jako poligon doświadczalny, na którym sprawdza się, jak bardzo można naruszyć prawo ochrony środowiska na oczach Komisji Europejskiej”.

Mamy nadzieję ze decyzja ministra zmotywuje GDDKiA w Białymstoku do realizowania inwestycji zgodnie z prawem, czyli poza obszarami chronionymi. Drogowcy nie mogą przecież dłużej nadwerężać cierpliwości lokalnych mieszkańców, którzy cierpią na wskutek intensywnego ruchu tranzytowego. Ekologom zależy na rozwiązaniu problemów wynikających z transportu tranzytowego tak samo, jak wszystkim innym. Sprzeciwiamy się jedynie błędom popełnianym przez urzędników, łamaniu przepisów i opóźnianiu przez to realizacji inwestycji drogowych.

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot od ponad 5 lat prowadzi działania na rzecz ocalenia obszarów chronionych (zwłaszcza Doliny Rospudy) przed negatywnymi skutkami wynikającymi z budowy korytarza transportowego Via Baltica. W trakcie prowadzonej kampanii Stowarzyszenie m.in. współpracowało z wywłaszczanymi rolnikami a w 2005 roku złożyło skargę do Komisji Europejskiej oraz wspólnie z Fundacją Greenpeace przeprowadziło inwentaryzację przyrodniczą Doliny Rospudy, czego wyniki w formie niezależnego raportu zostały przekazane kluczowym organom.

Szczegółowe informacje
Radosław Szymczuk, tel. 606 932 591

Artykuły w Miesięczniku Dzikie Życie

W obronie Rospudy